Xã Suối Hai: Từ vùng đồng bào Mường khó khăn trở thành điểm sáng không còn hộ nghèo

Đặt nền móng từ những việc nhỏ nhất

Ngay sau khi sáp nhập, chính quyền và các tổ chức đoàn thể xã Suối Hai đã tiến hành rà soát toàn diện tiềm năng của từng thôn, từng vùng sản xuất. Trên cơ sở điều tra thực tế - đất đai, lao động, khả năng liên kết thị trường, xã xác định 3 nhóm cây con chủ lực phù hợp nhất để chuyển đổi tư duy sản xuất: Bò sữa, chè và mai trắng.

Theo lãnh đạo xã, đây đều là những sản phẩm gắn bó với người dân từ lâu, nhưng trước đây chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, nhỏ lẻ và thiếu kỹ thuật. Khi được tổ chức lại sản xuất, áp dụng khoa học, kỹ thuật và hỗ trợ vốn, cả 3 mô hình đều đem lại hiệu quả vượt trội.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Suối Hai Đỗ Đình Trưởng chia sẻ: “Chúng tôi không làm theo phong trào, mà rà từng thôn, từng khu để xác định lợi thế. Nơi nào phù hợp trồng chè thì tập trung chè, nơi đất thoát nước tốt thì phát triển mai trắng; còn bò sữa được ưu tiên ở vùng có quỹ đất làm chuồng trại. Nhờ xác định đúng hướng, hiệu quả tạo ra rất rõ rệt”.

Nhờ hướng đi này, hàng trăm hộ dân, trong đó phần lớn là hộ đồng bào Mường đã thoát nghèo bền vững. Toàn xã hiện không còn hộ nghèo, thu nhập bình quân tăng đều mỗi năm.

Một trong những “bí quyết” tạo nên sự chuyển mình của Suối Hai là làm thật tốt công tác thông tin cơ sở - điều tưởng như nhỏ, nhưng lại mang giá trị rất lớn đối với vùng đồng bào dân tộc. Tại 24 thôn, hệ thống loa truyền thanh được duy trì hằng ngày, trở thành kênh kết nối hiệu quả nhất giữa chính quyền và người dân. Từ thông tin về chính sách vay vốn ưu đãi, hướng dẫn thủ tục từ Ngân hàng Chính sách xã hội và Quỹ Hỗ trợ nông dân, đến dự báo thời tiết, cảnh báo mưa lớn, rét đậm, nắng nóng, cập nhật giá cả thị trường các sản phẩm chủ lực hay thông báo lịch tập huấn kỹ thuật… tất cả đều được truyền tải kịp thời, giúp bà con chủ động sản xuất và hạn chế rủi ro. Nhờ đó, tư duy sản xuất của người dân thay đổi rõ rệt, hướng đến cách làm bài bản và hiệu quả hơn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, hộ nuôi bò sữa ở thôn Ké Mới cho biết, trước đây, gia đình chăn nuôi chủ yếu theo kinh nghiệm. Từ khi được tiếp cận thường xuyên thông tin qua loa truyền thanh và được cán bộ kỹ thuật xuống tận nơi hướng dẫn, việc chăm sóc đàn bò trở nên khoa học hơn, bò khỏe mạnh và sản lượng sữa tăng rõ rệt. Cùng với truyền thông, xã đặc biệt chú trọng công tác đào tạo và chuyển giao kỹ thuật. Chỉ trong thời gian ngắn sau sáp nhập, Hội Nông dân xã phối hợp với Hội Nông dân thành phố Hà Nội tổ chức 5 lớp tập huấn lớn với gần 3.000 hội viên tham gia - con số hiếm thấy tại một xã miền núi. Nội dung tập huấn bao gồm chăm sóc đàn bò sữa theo chuẩn an toàn sinh học, thâm canh chè và sản xuất theo quy trình VietGAP, kỹ thuật trồng và chăm sóc mai trắng - loại cây có giá trị kinh tế cao, nhưng yêu cầu kỹ thuật khắt khe, cùng kỹ năng tiếp cận thị trường và xây dựng liên kết tiêu thụ.

Phương pháp “cầm tay chỉ việc” được áp dụng xuyên suốt, cán bộ kỹ thuật đến tận từng hộ, làm mẫu từng bước để người dân nắm chắc và áp dụng chính xác. Nhờ vậy, nhiều hộ đã thay đổi hoàn toàn phương thức sản xuất. Ông Nguyễn Văn Trung, hộ trồng chè thôn Ba Trại cho biết, từ khi chuyển sang sản xuất theo VietGAP, năng suất chè tăng, chất lượng đồng đều, sạch và an toàn hơn, giá bán ổn định và đầu ra thuận lợi. Tại thôn An Hòa, ông Bùi Việt Hà - người trồng mai trắng chia sẻ rằng, nhờ loa thôn cập nhật sớm tình hình thời tiết, đặc biệt là các đợt rét đậm hoặc nắng nóng kéo dài, gia đình có thể chủ động che chắn, giữ ấm hay điều chỉnh lượng nước tưới, giúp hoa nở đúng vụ, nâng cao giá trị kinh tế.

Những câu chuyện ấy là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc đưa thông tin và kỹ thuật đến tận cửa từng hộ, giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao năng lực ứng phó với rủi ro và từng bước xây dựng được những mô hình kinh tế bền vững. Những câu chuyện ấy là minh chứng rõ nét cho việc đưa kỹ thuật và thông tin đến từng hộ, làm thay đổi căn bản tư duy sản xuất của đồng bào dân tộc.

Nông nghiệp xanh - nông dân số

Không dừng lại ở mục tiêu thoát nghèo, Suối Hai đang từng bước hình thành mô hình “nông nghiệp sạch - môi trường xanh”, hướng tới phát triển hài hòa giữa sản xuất nông nghiệp và cảnh quan sinh thái bền vững. Trên nền tảng khí hậu mát mẻ, hồ Suối Hai rộng lớn, những đồi chè trải dài, các trang trại bò sữa quy mô cùng vẻ đẹp rực rỡ của vườn mai trắng mỗi độ xuân về, địa phương định hướng phát triển mạnh du lịch nông nghiệp, sinh thái.

Những mô hình trải nghiệm như tham quan và thử vắt sữa tại các trang trại bò sữa, thu hoạch và sao chè cùng người dân, khám phá vùng nông nghiệp sạch hay check-in tại vườn mai trắng vào mùa nở rộ đang được hình thành, tạo nên sản phẩm du lịch hấp dẫn dành cho du khách Thủ đô và vùng phụ cận. Đây không chỉ là hướng đi giúp đa dạng hóa sinh kế, tăng thu nhập cho người dân, mà còn là cách để quảng bá nông sản địa phương và lan tỏa giá trị văn hóa của vùng đất Suối Hai.

Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc kiêm Chủ tịch Hội Nông dân xã Suối Hai Đỗ Đình Trưởng chia sẻ: “Suối Hai hướng tới mô hình sinh thái toàn diện dựa trên 3 trụ cột: Nông dân số - nông nghiệp sạch - môi trường xanh. Chúng tôi đang phối hợp đào tạo thêm các lớp chuyên sâu về chăn nuôi bò sữa, trồng chè, chăm sóc mai trắng; đồng thời huy động mạnh nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ nông dân, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Chính sách xã hội để bà con tiếp cận vốn dễ dàng hơn”. Định hướng này hoàn toàn phù hợp với xu thế nông nghiệp hiện đại mà Hà Nội đang thúc đẩy.

Không chỉ làm kinh tế tốt, Suối Hai còn được ghi nhận về triển khai hiệu quả chính sách dân tộc, chăm lo vật chất và tinh thần cho đồng bào Mường - cộng đồng chiếm gần 40% dân số xã. Trong buổi làm việc gần đây, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường đánh giá: “Suối Hai thực hiện đầy đủ chính sách hỗ trợ người có uy tín - lực lượng nòng cốt trong tuyên truyền, vận động đồng bào thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Xã triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân”.

Những nhận định này một lần nữa khẳng định, thành công của Suối Hai không chỉ là con số 0% hộ nghèo, mà ở sự đồng thuận xã hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chủ động vươn lên của từng người dân.

Nhờ xác định đúng lợi thế, phát huy nguồn lực và đặc biệt là mở rộng cơ hội để người dân tiếp cận kỹ thuật, thông tin và vốn, Suối Hai đang có bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ một địa bàn còn nhiều khó khăn của vùng đồng bào Mường, xã đã từng bước xóa nghèo hoàn toàn, nâng cao thu nhập cho người dân, mở rộng các mô hình sản xuất sạch theo tiêu chuẩn cao, đồng thời phát triển du lịch nông nghiệp - sinh thái gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống. Những thay đổi bền bỉ ấy giúp Suối Hai thoát khỏi diện khó khăn, tiến gần mục tiêu trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu, là điểm sáng của Thủ đô trong phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số...