Vì sao không công nhận bác sĩ nội trú, chuyên khoa tương đương thạc sĩ, tiến sĩ?

Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, đã làm rõ ranh giới giữa đào tạo học thuật và đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực y tế.

Theo đó, Chính phủ khẳng định không có cơ sở khoa học và tiền lệ quốc tế để công nhận văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa tương đương với bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ.

Luật quy định hệ thống văn bằng trong giáo dục đại học gồm: Cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ và một số chương trình đào tạo chuyên sâu đặc thù do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.

Riêng đào tạo chuyên sâu sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa sẽ do Bộ Y tế hướng dẫn, tổ chức thực hiện và quản lý.

Văn bằng chuyên khoa không phải học vị học thuật

Trong quá trình xây dựng luật, nhiều ý kiến đặt vấn đề về việc công nhận và liên thông giữa văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa I, II với các học vị thạc sĩ, tiến sĩ.

Tuy nhiên, giải trình trước Quốc hội, Chính phủ cho rằng đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực y tế có tính đặc thù cao, đòi hỏi quá trình rèn luyện thực hành chuyên môn khắt khe, khác biệt căn bản với đào tạo học thuật.

Theo Chính phủ, ở hầu hết các quốc gia, hệ thống giáo dục đều phân định rõ giữa đào tạo học vị và đào tạo thực hành chuyên sâu.

Thạc sĩ, tiến sĩ thuộc hệ thống đào tạo học thuật với chương trình, chuẩn đầu ra và tiêu chí đánh giá riêng; trong khi bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, II được thừa nhận là đào tạo thực hành chuyên sâu, phục vụ trực tiếp hoạt động khám, chữa bệnh, nhưng không thuộc hệ thống học vị sau đại học.

Chính phủ nhấn mạnh, đội ngũ bác sĩ nội trú và bác sĩ chuyên khoa là lực lượng có trình độ cao, đóng góp lớn cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, xứng đáng được tôn vinh và có chế độ đãi ngộ phù hợp.

Tuy nhiên, việc công nhận tương đương văn bằng với thạc sĩ, tiến sĩ là hai vấn đề khác nhau, không thể đánh đồng.

Ngành y vẫn đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ theo quy định chung

Bên cạnh hệ đào tạo chuyên khoa, ngành y hiện vẫn triển khai đầy đủ các chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ và thực hiện việc bổ nhiệm các chức danh học thuật như phó giáo sư, giáo sư theo đúng quy định hiện hành.

Vì vậy, kiến nghị công nhận tương đương giữa văn bằng chuyên khoa và văn bằng học thuật, theo Chính phủ, chưa đủ căn cứ thuyết phục để đưa vào luật.

Để tránh xáo trộn và bảo đảm vị trí phù hợp của các văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đã trao trách nhiệm quản lý đào tạo chuyên sâu sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe cho Bộ Y tế.

Đối với vấn đề liên thông, Chính phủ cho biết, pháp luật hiện hành đã có cơ chế thông qua quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học.

Trên cơ sở hồ sơ đào tạo thực tế, các trường có thể xem xét công nhận tín chỉ, học phần đã tích lũy, đồng thời đánh giá độc lập khối lượng kiến thức lý thuyết – thực hành để quyết định phần học tập cần bổ sung.

“Việc có được liên thông hay không, được công nhận tín chỉ, học phần đến mức nào phụ thuộc vào đánh giá chuyên môn của từng cơ sở giáo dục đại học đối với chương trình đào tạo bác sĩ nội trú và bác sĩ chuyên khoa”, Chính phủ khẳng định.