Dự kiến 4 gói BHYT bổ sung, tham gia hoàn toàn tự nguyện

Trong bối cảnh chi phí y tế ngày càng tăng và nhu cầu chăm sóc sức khỏe chất lượng cao ngày một đa dạng, Bộ Y tế đang xây dựng chính sách BHYT bổ sung như một giải pháp quan trọng nhằm mở rộng quyền lợi, giảm chi trả tiền túi và tăng cường bảo vệ tài chính cho người dân.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà, BHYT là một trong hai trụ cột an sinh xã hội, giữ vai trò then chốt trong bảo đảm công bằng và hiệu quả chăm sóc sức khỏe.

Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, chính sách BHYT những năm qua đã đạt nhiều kết quả tích cực: Tỷ lệ bao phủ tăng nhanh, cuối năm 2024 đạt 94,29%, dự kiến năm 2025 đạt trên 95%; quyền lợi người tham gia được mở rộng, chất lượng khám chữa bệnh ngày càng cải thiện, người dân được tiếp cận nhiều dịch vụ kỹ thuật hiện đại.

Tuy nhiên, tỷ lệ chi trả trực tiếp từ tiền túi của người dân hiện vẫn ở mức cao, ước trên 40% tổng chi phí khám chữa bệnh, vượt ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới.

Điều này khiến nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, nhất là với người nghèo, nhóm yếu thế và những người mắc bệnh mạn tính, điều trị dài ngày.

“Quyền lợi của BHYT hiện hành dù khá toàn diện so với mức đóng, nhưng chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân. Vì vậy, việc nghiên cứu và triển khai BHYT bổ sung là yêu cầu khách quan, cần thiết để đa dạng hóa các cơ chế bảo vệ tài chính”, Thứ trưởng Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, chủ trương phát triển BHYT bổ sung đã được xác định rõ trong nhiều văn kiện quan trọng của Đảng, như Nghị quyết 42 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chỉ thị 52 của Ban Bí thư. Các văn bản này đều nhấn mạnh yêu cầu thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, tạo thêm các “tầng nấc” bảo vệ tài chính cho người dân.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tại nhiều quốc gia, người dân vẫn phải tự chi trả từ 10% đến trên 50–60% chi phí y tế. Để giảm gánh nặng này, BHYT bổ sung đã được áp dụng rộng rãi, đặc biệt tại các nước có thu nhập cao.

Đây được coi là nguồn tham khảo quan trọng để Việt Nam xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội và khả năng chi trả của người dân.

Theo bà Vũ Nữ Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), dù tỷ lệ bao phủ BHYT tại Việt Nam đã trên 90%, mức đóng hiện nay thấp nhất trong khu vực, khó đáp ứng chi phí y tế ngày càng gia tăng. Trong khi đó, mục tiêu đến năm 2030 là người dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện.

“Việc hình thành các gói BHYT bổ sung trên cơ sở tự nguyện sẽ giúp tăng tỷ lệ chi trả, giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, đặc biệt với các dịch vụ ngoài phạm vi BHYT bắt buộc”, bà Vũ Nữ Anh cho biết.

Ở góc độ chuyên môn, TS Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế dẫn định nghĩa của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho biết BHYT bổ sung là loại hình bảo hiểm do khu vực tư nhân cung cấp, nhằm bù đắp các chi phí hoặc dịch vụ không được BHYT bắt buộc chi trả, như phần đồng chi trả, thuốc ngoài danh mục hay dịch vụ theo yêu cầu.

Mô hình này góp phần mở rộng ba trụ cột của bao phủ y tế toàn dân: Mở rộng gói dịch vụ, tăng bảo vệ tài chính và đa dạng lựa chọn cho người dân. Hiện đã có 15/40 quốc gia OECD triển khai loại hình bảo hiểm này.

Việc đa dạng hóa các gói BHYT được kỳ vọng sẽ vừa mở rộng lựa chọn cho người dân, vừa tạo điều kiện để doanh nghiệp bảo hiểm, tổ chức xã hội cùng tham gia chia sẻ trách nhiệm chăm sóc sức khỏe.

Từ góc độ quản lý, BHYT bổ sung được kỳ vọng mang lại nhiều lợi ích: Tăng thêm nguồn lực tài chính cho hệ thống y tế; bổ sung cơ chế chi trả trước; phát huy thế mạnh của doanh nghiệp bảo hiểm thương mại; đồng thời thúc đẩy quản lý đồng bộ thông qua kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa BHYT xã hội và BHYT thương mại.

Với người dân, đây được xem là “lưới an sinh” bổ sung, giúp giảm nỗi lo tài chính khi tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao, nhất là trong bối cảnh bệnh tật ngày càng phức tạp và chi phí điều trị không ngừng tăng.

Việc xây dựng và triển khai BHYT bổ sung, nếu được thiết kế chặt chẽ và minh bạch, sẽ là bước đi quan trọng hướng tới bảo vệ tài chính y tế bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân trong giai đoạn mới.