Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với ổn định kinh tế vĩ mô

Dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững

Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 với mục tiêu phấn đấu tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đạt từ 10% trở lên. Đây là lần đầu tiên sau gần bốn thập niên đổi mới, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số, thể hiện khát vọng bứt phá mạnh mẽ và quyết tâm chính trị cao với tầm nhìn dài hạn, đưa nền kinh tế vào một quỹ đạo tăng trưởng mới.

Tuy nhiên, thách thức để đạt mục tiêu này là rất lớn; tình hình thế giới năm 2026 dự báo vẫn còn nhiều biến động: lạm phát toàn cầu chưa hạ nhiệt, thương mại và đầu tư quốc tế phục hồi chậm, cùng với những xung đột địa chính trị có thể gián đoạn chuỗi cung ứng.

Không chỉ đối mặt với khó khăn từ bên ngoài, nền kinh tế trong nước cũng còn nhiều điểm nghẽn cố hữu. Hệ thống quy định pháp luật còn vướng mắc, thủ tục hành chính rườm rà, đầu tư công dù giải ngân mạnh nhưng hiệu quả chưa đồng đều; khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn phát triển hạn chế, tăng trưởng nền kinh tế còn phụ thuộc nhiều vào khối doanh nghiệp FDI.

Dù vậy, mục tiêu tăng trưởng cao vẫn có cơ sở khả thi. Năm 2025, Việt Nam dự kiến đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu kinh tế - xã hội, GDP dự kiến tối thiểu đạt 8%, lạm phát kiểm soát ở mức 4%. Những nền tảng vĩ mô tích cực này, cùng với sự phục hồi của tiêu dùng, sản xuất và xuất khẩu, là cơ sở để Việt Nam bước vào năm 2026 với tâm thế vững vàng.

Đặc biệt, nền kinh tế số và khu vực tư nhân cũng được đánh giá là động lực mới để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu tăng trưởng hai con số. Với tốc độ tăng trưởng có thể đạt 25 - 30% mỗi năm ở nhiều phân khúc như thương mại điện tử, công nghệ tài chính, dịch vụ số…, các lĩnh vực này sẽ trở thành lực đẩy quan trọng của tăng trưởng dài hạn. Việc khu vực kinh tế tư nhân được xác định là “một động lực quan trọng nhất” theo Nghị quyết 68-NQ/TW mở ra cơ hội khai thác mạnh mẽ nguồn lực nội tại, thúc đẩy tăng trưởng nhanh của nền kinh tế.

Củng cố nội lực, tăng sức tự chủ của nền kinh tế

Kế hoạch năm 2026 đặt ra 15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó GDP phấn đấu đạt từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 5.400-5.500 USD. Để đạt mục tiêu này, cùng với việc phát huy các động lực tăng trưởng truyền thống, Chính phủ nhấn mạnh những động lực mới: Khoa học - công nghệ và chuyển đổi số là then chốt; phát triển hạ tầng chiến lược hiện đại, đồng bộ; chú trọng nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh năng lượng sạch, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh - hướng tới nền kinh tế phát triển bền vững.

Đặc biệt, để đạt mục tiêu tăng trưởng 10%, nền kinh tế cần sự chủ động và sáng tạo cao trong điều hành, vừa ổn định vĩ mô, vừa tạo xung lực mới. Trọng tâm là nâng cao năng lực nội sinh, gia tăng giá trị gia tăng trong nước, phát triển các ngành công nghiệp nền tảng và công nghệ cao như năng lượng sạch, bán dẫn, không gian vũ trụ, công nghệ lượng tử... Song song với đó, cần phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, mở rộng xuất khẩu bền vững để giảm thiểu rủi ro từ biến động toàn cầu.

Còn theo TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam, muốn tạo động lực tăng trưởng mới cần kết hợp hài hòa giữa đầu tư công, đầu tư công tăng về số lượng và tỷ trọng phải hài hòa, tránh gây áp lực lớn cho cân đối tài khóa và hiện tượng “lấn át” vốn tư nhân. Đầu tư công cần kích thích đầu tư tư nhân, trở thành “vốn mồi” cho các dự án tư nhân, thông qua các hình thức hợp tác công - tư và các cơ chế khác.

Song song với đầu tư công, cần phát triển mạnh thị trường vốn để giảm áp lực cung ứng vốn cho hệ thống ngân hàng. Việc nâng hạng thị trường chứng khoán, thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tạo kênh huy động vốn dài hạn, giúp nền kinh tế không rơi vào vòng xoáy “tăng trưởng nóng - lạm phát cao” do phụ thuộc tín dụng ngân hàng.

Cùng với đó, khu vực kinh tế tư nhân, với vai trò động lực quan trọng nhất, cần được tạo điều kiện phát triển mạnh. Việc loại bỏ chi phí không chính thức, đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm tính ổn định và nhất quán của chính sách sẽ khơi dậy nguồn lực, đồng thời hình thành các tập đoàn tư nhân lớn có khả năng dẫn dắt chuỗi giá trị. Khi dòng vốn tư nhân được giải phóng thì tốc độ tăng trưởng 10% sẽ không còn là mục tiêu quá xa vời.