Phát hiện nhiều vụ cá voi sát thủ thảm sát động vật lớn nhất hành tinh

“Chúng tôi đã có tài liệu đầu tiên về cuộc đụng độ một mất một còn giữa cá voi sát thủ và cá voi xanh. Cá voi sát thủ giành phần thắng chung cuộc và có bữa ăn thịnh soạn”, nhóm tác giả bao gồm Robert Pitman từ Đại học Bang Oregon cho biết. Theo báo cáo chi tiết, có tổng cộng 3 vụ thảm sát, 2 vụ vào năm 2019 và vụ còn lại xảy ra vào năm ngoái. Điểm đặc biệt là con cá voi xanh đầu tiên bị giết là một con trưởng thành khỏe mạnh.

Báo cáo cho biết đó là những cuộc tấn công phối hợp, một bầy gồm phần lớn là cá voi sát thủ cái cùng nhau hạ sát con mồi. Mỗi sự kiện đều xảy ra ở Vịnh Bremer của Úc, cách bờ biển khoảng 60 km, tất cả diễn biến được tàu quan sát cá voi thương mại quay lại. 

“Chúng tôi cho rằng lý do các cuộc tấn công nhắm vào cá voi xanh hiếm khi được chứng kiến vì giống cá này gần như bị xóa sổ khỏi hành tinh sau sự gia tăng của hoạt động săn bắt cá voi vào những năm 1900. Kể từ đó, những con cá voi sát thủ phải chuyển hướng tìm kiếm con mồi mới, dần dần kỹ năng phối hợp săn mồi kích thước lớn bị suy giảm”, Pitman giải thích trong một email.

Đây không phải một phát hiện hoàn toàn mới, đã từng có tài liệu ghi nhận vụ tấn công thành công nhằm vào cá voi xanh. Thực đơn của sát thủ đại dương giờ đây ngoài những cái tên như cá voi xám, cá voi đầu cong, cá heo, mực, bạch tuộc, cá, hải cẩu, cá đuối và thậm chí cả cá mập, sẽ có thêm sinh vật lớn nhất hành tinh - cá voi xanh.

Những vụ thảm sát dã man đầu tiên

Vụ tấn công được quan sát đầu tiên xảy ra vào ngày 16/3/1019. Nạn nhân là một con cá voi xanh trưởng thành khỏe mạnh dài từ 18 đến 22 mét, bị hàng chục con cá voi sát thủ tấn công dã man. Trong đàn có 8 con cái trưởng thành, một con đực trưởng thành và một số thành viên trẻ hơn đóng vai trò quan sát. 

Sau khoảng 20 phút bị đàn “hung thần” tấn công liên tục, con cá voi tội nghiệp dần giảm tốc độ, bắt đầu bơi theo vòng tròn có bán kính khoảng 200 m. Trước 9:20, những mảng da lớn cùng phần vỏ đỏ tươi từ hai bên sườn sau vây lưng của cá voi đã bị lột ra, gã khổng lồ chảy rất nhiều máu và tốc độ bơi tiếp tục giảm. Vài phút sau, 3 con cá voi sát thủ cái xếp thành hàng, bơi cạnh nhau ở vị trí gần vuông góc với con cá voi xanh, sau đó húc mạnh vào sườn của nó, dùng sức đẩy mạnh xuống mặt nước. Cùng lúc đó, 2 đồng đội của chúng tấn công vào đầu con cá voi xanh, ép buộc nó ngừng di chuyển về phía trước. 

Đàn cá voi sát thủ "lột da" con cá voi xanh 

Vào khoảng 9:30, mặc cho nạn nhân vẫn còn thoi thóp thở, một con cá voi sát thủ cái dẫn đầu di chuyển về phía miệng con cá voi xấu số và bắt đầu ăn phần lưỡi của nó. Sau khi bữa tiệc mừng thắng trận kết thúc, sẽ còn rất nhiều sinh vật khác đến thăm xác con cá voi xanh.

“Phần lớn loài chim ăn xác sẽ chờ đợi bữa tiệc kết thúc, sau đó nhặt các mảnh thịt vụn và ngấu nghiến chúng. Những con chim này đều có khứu giác nhạy bén, ngay từ lúc con cá voi sát thủ để lại những dấu răng đầu tiên trên cơ thể nạn nhân, chúng đã bắt đầu di chuyển theo mùi dầu cá voi đổ ra biển”. 

“Mặc dù hiếm khi được chứng kiến, cá mập cũng tham gia bữa tiệc bên dưới bề mặt nước một cách thầm lặng. Theo ý kiến của tôi, chúng thậm chí ăn được nhiều hơn cả những kẻ săn mồi”, Pitman nói.

Bữa tiệc kéo dài trong nhiều ngày cho đến khi phần còn lại của nạn nhân chìm dần xuống. Sáu ngày sau, các nhà khoa học quay lại hiện trường, thứ duy nhất còn sót lại là một vết loang lớn trên bề mặt do dầu chảy ra từ thân thịt ở phía dưới. Dù bữa tiệc trên bề mặt nước đã kết thúc nhưng bữa tiệc dưới lòng đại dương chỉ mới bắt đầu. 

Cuộc tấn công thứ hai xảy ra chỉ vài tuần sau đó. Một bầy gồm 25 con cá voi sát thủ, trong số đó có 22 con cái cùng giết và ăn thịt một con cá voi xanh con. Nạn nhân ở vụ thảm sát thứ ba chỉ khoảng 1 năm tuổi, cách thức kết liễu nạn nhân tương tự như cuộc tấn công đầu tiên. “Cá voi sát thủ là những sinh vật thông minh và có tính xã hội cao“, Pitman nhận xét.

Điểm chung của cả 3 cuộc tấn công là lưỡi nạn nhân luôn bị ăn đầu tiên. Đây là bộ phận có giá trị dinh dưỡng cao, có thể vì phải nuôi con nên cá voi sát thủ cái thường tích cực tham gia vào các cuộc săn mồi tập thể. 

Một con cá voi sát thủ đang ăn lưỡi của con cá voi xanh

Phát biểu với The Guardian, Erich Hoyt - nhà nghiên cứu tại Khu bảo tồn Cá voi và Cá heo - cho biết nghiên cứu trên đã chứng thực nghi ngờ trước đó về hành vi ăn lưỡi của cá voi sát thủ. “Những bức ảnh xuất sắc trong bài báo cùng các chi tiết đặc biệt do nhóm nhà khoa học cung cấp đã cho chúng tôi cái nhìn sâu sắc về cách mọi thứ xảy ra”, ông nói.

Theo các nhà khoa học, cá voi lưng gù là loài cá voi lưng sừng duy nhất dường như không bị cá voi sát thủ tấn công, và cũng là loài duy nhất cố tình tiếp cận, xua đuổi những kẻ săn mồi đại dương. Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục theo dõi các cuộc tấn công tương tự để xác định mức độ định hình của cá voi sát thủ lên cộng đồng cá voi hiện nay.

“Khi hoạt động săn bắt cá voi thương mại không còn phổ biến, chúng ta có thể chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của những gã khổng lồ lớn nhất hành tinh. Cùng lúc đó, cá voi sát thủ sẽ nhanh chóng khám phá lại kho thức ăn đã biến mất trong khoảng 50 đến 100 năm qua”, Pitman kết luận.