Lễ dâng hương kỷ niệm 908 năm ngày hóa của Hoàng Thái hậu Nguyên phi Ỷ Lan

Sự kiện nhằm bày tỏ tấm lòng tri ân sâu sắc đối với tiền nhân, đồng thời thể hiện trách nhiệm gìn giữ, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng gắn với thân thế, sự nghiệp của Hoàng Thái hậu Nguyên phi Ỷ Lan. Đây không chỉ là cách tri ân quá khứ, mà còn là động lực để bồi đắp bản lĩnh, hun đúc lòng tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng Thủ đô Văn hiến – Văn minh – Hiện đại.

Phát biểu tại lễ dâng hương, Trưởng Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội Ngô Thị Thùy Dương cho biết: Thăng Long – Hà Nội, mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ khí thiêng sông núi, đã sản sinh ra biết bao anh hùng hào kiệt, trong đó có những người phụ nữ tài đức vẹn toàn góp phần làm rạng danh lịch sử dân tộc. Nổi bật giữa dòng chảy ngàn năm văn hiến ấy là Nguyên phi Ỷ Lan – người phụ nữ kiệt xuất, đặc biệt hai lần nhiếp chính quốc gia Đại Việt. Từ làng quê Gia Lâm đến Phố cổ Thăng Long, hình bóng và công lao của bà – một cô thôn nữ hái dâu trở thành Hoàng hậu Ỷ Lan – vẫn còn in đậm trong ký ức và sử sách Việt Nam.

Đình Yên Thái tại số 8, ngõ Tạm Thương, phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm là nơi thờ Hoàng Thái hậu – Nguyên phi Ỷ Lan. Bà là Nguyên phi của vua Lý Thánh Tông và là mẹ của vua Lý Nhân Tông. Hoàng Thái hậu – Đức Nguyên phi Ỷ Lan tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày mồng 7 tháng 3 năm Giáp Thân (1044), người hương Thổ Lỗi, xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội (nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm). Trong hơn nửa thế kỷ (từ năm 1063 đến năm 1117), bà là Nguyên phi, rồi Hoàng hậu, Nhiếp chính triều Lý.

Với trí tuệ và sự hiểu biết uyên thâm, khả năng lãnh đạo sắc bén, trong hai lần nhiếp chính bà đã thực hiện nhiều cải cách chính trị, củng cố kỷ cương, quan tâm đến đời sống nhân dân; phát triển trồng dâu, nuôi tằm, đắp đê phòng chống lụt bão; thúc đẩy học thuật và giáo dục, khuyến khích mở trường học; đưa Nho học, Phật học đến gần hơn với người dân.

Không chỉ là một nhà chính trị lỗi lạc, bà còn là một bậc từ mẫu hết lòng vì dân, quan tâm đến đời sống nhân dân, nhất là phụ nữ, trẻ nhỏ và những người yếu thế. Khi thiên tai xảy ra, bà chủ động ban chiếu cứu đói, phát chẩn, miễn thuế và giảm sưu, góp phần xây dựng quốc gia Đại Việt phồn thịnh, đặt nền móng cực thịnh cho vương triều Lý.

Nhờ những kế sách và quyết sách trị nước đúng đắn của Nguyên phi Ỷ Lan, loạn lạc được dẹp yên, dân đói được cứu sống, đưa quốc gia Đại Việt nhanh chóng bước lên con đường cường thịnh. Để tỏ lòng biết ơn và sùng kính một tài năng ưu việt, nhân dân đã tôn vinh bà là Quan Âm Nữ.

Lễ dâng hương được tổ chức trang trọng, tiết kiệm, theo đúng quy định về tổ chức lễ hội và nghi lễ dân gian truyền thống, thực hiện theo Đề án “Tổ chức lễ hội truyền thống trong khu phố cổ và khu vực hồ Hoàn Kiếm”. Đây là một hoạt động văn hóa truyền thống có ý nghĩa thiết thực, không chỉ của nhân dân phường Hoàn Kiếm, mà còn là niềm tự hào của nhân dân Thủ đô; góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc; là nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân Thủ đô, thể hiện tình cảm và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc Việt Nam.