Khi hệ thống chính trị cơ sở trở thành điểm tựa cho người nghèo

Chính sự phối hợp chặt chẽ ấy đã tạo nên điểm tựa vững chắc để người nghèo không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt mà còn từng bước vươn lên ổn định cuộc sống.

Giảm nghèo từ cơ sở: Khi cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc

Một buổi sinh hoạt định kỳ của Ban Công tác Mặt trận thôn Hoành 1 (xã Phúc Sơn) diễn ra không ồn ào, nhưng lại mang ý nghĩa đặc biệt. Trong cuốn sổ ghi chép dày cộp là danh sách các hộ có hoàn cảnh khó khăn, được cập nhật thường xuyên sau mỗi đợt rà soát. Ai còn nhà xuống cấp, ai thiếu vốn sản xuất, ai gặp rủi ro đột xuất… đều được bàn bạc cụ thể, đề xuất rõ ràng.

Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn Hoành 1 Nguyễn Văn Tới cho biết: “Muốn giảm nghèo hiệu quả thì phải bắt đầu từ thôn, xóm. Cán bộ thôn nắm dân rõ nhất, biết ai cần hỗ trợ gì, hỗ trợ ra sao. Có như vậy mới tránh tình trạng hỗ trợ dàn trải, hình thức”.

Từ những cuộc họp như thế, các đề xuất được chuyển lên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phối hợp với UBND xã và các đoàn thể để triển khai. Đây cũng chính là cách mà hệ thống chính trị cơ sở ở Phúc Sơn vận hành: Đảng ủy lãnh đạo, chính quyền điều hành, Mặt trận làm nòng cốt tập hợp, các đoàn thể trực tiếp tổ chức thực hiện, còn người dân là chủ thể trung tâm.

Theo Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phúc Sơn Lê Thành Đoàn, giảm nghèo không phải là nhiệm vụ riêng của một ngành, một tổ chức. “Nếu chỉ trông chờ vào chính sách hỗ trợ thì rất khó bền vững. Muốn người nghèo thoát nghèo lâu dài, phải có sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, bám sát cơ sở, bám sát từng hộ dân”, ông Lê Thành Đoàn nhấn mạnh.

Trong năm 2025, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy xã và sự điều hành của chính quyền, Mặt trận Tổ quốc xã Phúc Sơn đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội triển khai nhiều giải pháp giảm nghèo thiết thực. Thông qua Quỹ “Vì người nghèo”, xã đã vận động được gần 671 triệu đồng, hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho 9 hộ cận nghèo, đồng thời hỗ trợ đột xuất cho 25 hộ có hoàn cảnh khó khăn. Mỗi trường hợp đều được rà soát kỹ lưỡng từ cơ sở, bảo đảm đúng đối tượng, đúng nhu cầu.

Không dừng lại ở hỗ trợ vật chất, hệ thống chính trị cơ sở còn đóng vai trò “điều phối” các nguồn lực. Từ Mặt trận đến các đoàn thể, mỗi tổ chức đều được phân công rõ việc, rõ trách nhiệm, tránh chồng chéo, trùng lặp. Nhờ đó, công tác giảm nghèo ở Phúc Sơn không còn là những hoạt động rời rạc mà trở thành một chương trình hành động thống nhất.

Thực tế cho thấy, chính sự chủ động của cấp cơ sở đã giúp nhiều hộ cận nghèo ở xã Phúc Sơn được tiếp cận chính sách kịp thời. Ông Nguyễn Văn Ba, thôn Hoành 1 cho biết, khi được Ban Công tác Mặt trận thôn đề xuất hỗ trợ sửa nhà, gia đình ông đã rất mừng. “Tôi không nghĩ mình lại được quan tâm như vậy. Cán bộ thôn, xã đến tận nhà hỏi han, hướng dẫn làm thủ tục, còn động viên tôi vay thêm vốn để làm ăn”, ông Ba chia sẻ. Với ông, sự hỗ trợ ấy không chỉ là tiền bạc, mà là niềm tin để bắt đầu lại.

Còn bà Nguyễn Thị Bướm, thôn Trì (xã Thượng Lâm), phụ nữ đơn thân, bị câm bẩm sinh vô cùng vui mừng vì được nhận kinh phí của Nhà nước hỗ trợ xây nhà ở.

Từ an sinh đến sinh kế: Vai trò dẫn dắt của Mặt trận và các đoàn thể

Nếu cấp ủy và chính quyền giữ vai trò định hướng thì Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội chính là lực lượng trực tiếp đưa chính sách giảm nghèo đi vào cuộc sống. Ở Phúc Sơn, mỗi đoàn thể đều phát huy thế mạnh riêng, góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Hội Liên hiệp phụ nữ xã là một ví dụ điển hình. Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Phúc Sơn Bùi Thị Bân cho biết, thông qua các tổ tiết kiệm và vay vốn, Hội đang quản lý dư nợ hàng chục tỷ đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, giúp 1.284 hộ vay vốn phát triển kinh tế gia đình. Không chỉ dừng ở việc cho vay, Hội còn tổ chức tập huấn, hướng dẫn hội viên ứng dụng chuyển đổi số trong kinh doanh, bán hàng online.

Chị Phạm Thị Thu Hà, hội viên phụ nữ thôn Phúc Lâm, từng gặp nhiều khó khăn khi gia đình gặp biến cố. Được vay vốn ưu đãi và tham gia lớp tập huấn bán hàng trực tuyến do Hội Phụ nữ phối hợp tổ chức, chị mạnh dạn mở gian hàng nông sản sạch trên mạng xã hội. “Nếu chỉ cho vay mà không hướng dẫn cách làm thì rất rủi ro. Nhờ Hội đồng hành, tôi mới tự tin làm ăn”, chị Hà nói.

Ở một hướng khác, Hội Cựu chiến binh xã lại phát huy tinh thần “đồng đội giúp nhau thoát nghèo”. Trong năm 2025, Hội đã tín chấp cho 841 hội viên vay vốn với tổng dư nợ trên 55 tỷ đồng, góp phần giải quyết 845 việc làm tại chỗ. Nhiều mô hình chăn nuôi, dịch vụ nhỏ đã hình thành, không chỉ giúp hội viên thoát nghèo mà còn tạo việc làm cho lao động địa phương.

Ông Đinh Văn Toàn, ở thôn Tuy Lai chia sẻ: “Vay vốn không khó, nhưng quan trọng là có Hội đứng ra bảo lãnh, hướng dẫn kỹ thuật, theo dõi thường xuyên. Nhờ vậy chúng tôi yên tâm đầu tư, không lo “đánh cược” với đồng vốn”.

Hội Nông dân xã Phúc Sơn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sinh kế cho nông dân nghèo. Thông qua Quỹ Hỗ trợ nông dân và các nguồn vốn ưu đãi, hàng trăm hộ được tiếp cận vốn để cải tạo vườn bưởi Diễn, chăn nuôi bò sinh sản, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi. Nhiều mô hình kinh tế hiệu quả đã được nhân rộng, tạo nền tảng vững chắc cho giảm nghèo bền vững.

Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên xã tham gia giảm nghèo theo cách gián tiếp nhưng không kém phần quan trọng: hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, làm sạch dữ liệu hành chính, tham gia các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Những việc làm ấy giúp người dân, nhất là hộ nghèo, giảm chi phí, tiết kiệm thời gian, từng bước thích ứng với chuyển đổi số.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Sơn Nguyễn Đình Nguyên, chính sự phối hợp nhịp nhàng giữa Mặt trận và các đoàn thể đã giúp công tác giảm nghèo đi vào chiều sâu. Người nghèo không chỉ được hỗ trợ trước mắt mà còn được “cầm tay chỉ việc”, có cơ hội tự tạo thu nhập, giảm dần sự phụ thuộc vào trợ cấp.

Vai trò then chốt của hệ thống chính trị cơ sở trong giảm nghèo bền vững

Từ thực tiễn ở Phúc Sơn, có thể thấy rằng nâng cao vai trò hệ thống chính trị cơ sở chính là chìa khóa để công tác giảm nghèo đạt hiệu quả bền vững. Khi cấp ủy quan tâm lãnh đạo, chính quyền quyết liệt điều hành, Mặt trận và các đoàn thể phát huy tốt vai trò nòng cốt, mọi chính sách đều được triển khai sát thực tế, đúng đối tượng.

Điều quan trọng hơn cả là cách làm ấy đã tạo được sự đồng thuận trong nhân dân. Các phong trào như Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân, vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai… đã khơi dậy tinh thần tương thân tương ái, để người nghèo không cảm thấy bị bỏ lại phía sau.

Nhiều hộ sau khi thoát nghèo đã chủ động quay lại đóng góp cho các quỹ an sinh, tham gia tích cực vào các phong trào của thôn, xã. Đó chính là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của một hệ thống chính trị cơ sở hoạt động đồng bộ, gần dân, sát dân.

Giảm nghèo bền vững, suy cho cùng, không chỉ là những con số trong báo cáo, mà là sự thay đổi trong tư duy và cuộc sống của người dân. Khi hệ thống chính trị cơ sở thực sự vào cuộc, trở thành điểm tựa tin cậy, hộ cận nghèo ở xã Phúc Sơn sẽ có thêm động lực để vươn lên, góp phần xây dựng cộng đồng ổn định, phát triển và nhân văn hơn.