Hà Nội tập trung tháo gỡ vướng mắc về quản lý, duy tu hạ tầng đô thị

Báo cáo tại hội nghị trực tuyến giao ban quý III-2025 giữa Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND thành phố Hà Nội với các xã, phường sáng 3-10, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường đã nêu hàng loạt vướng mắc trong phân cấp quản lý, duy tu, duy trì, kết cấu hạ tầng giao thông, kết cấu hạ tầng kỹ thuật, các nhóm dịch vụ công ích (cây xanh, chiếu sáng, thoát nước, công viên, giao thông...).

Phân mảnh địa bàn và thiếu đồng bộ

Trước đó, để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND thành phố Hà Nội thống nhất giao toàn bộ công tác quản lý dịch vụ công ích từ cấp huyện về Sở Xây dựng từ 1-7-2025 đến 31-12-2025; đồng thời, giao Sở Tài chính phối hợp thực hiện thanh quyết toán. Quá trình chuyển giao suôn sẻ, nhưng bộc lộ nhiều vướng mắc.

Báo cáo nêu các vấn đề cụ thể, với số liệu chi tiết, qua đó khẳng định các vướng mắc chủ yếu do địa giới hành chính mới gây phân mảnh địa bàn và thiếu đồng bộ trong quản lý.

Vướng mắc, bất cập tồn tại ở các lĩnh vực thoát nước, chiếu sáng công cộng, công viên cây xanh, các công trình ngầm sử dụng chung.

Đơn cử lĩnh vực thoát nước, Sở Xây dựng đã tiếp nhận 26 hợp đồng giá trị 801,885 tỷ đồng, trong đó có 8 hợp đồng kéo dài sau ngày 31-12-2025, 11 hợp đồng hết hạn năm 2025, và 7 quận, huyện cũ chưa đấu thầu lại. Tuy nhiên, khó khăn lớn là địa bàn gói thầu bị chia nhỏ theo địa giới mới, hợp đồng không đồng bộ về giá cả, quy cách, dẫn đến giám sát nghiệm thu phức tạp. Phần chưa có hợp đồng (hết hạn năm 2024 và trách nhiệm quận, huyện cũ) vẫn duy trì tối thiểu nhưng thiếu cơ sở pháp lý để thanh toán. Việc chuẩn bị đấu thầu mới bị đình trệ do chưa có quy định phân cấp rõ ràng.

Ở lĩnh vực chiếu sáng công cộng, hệ thống thành phố quản lý đến hết 2022 gồm 2.233 trạm đèn, chiều dài tuyến 4.660 km, công suất 23.493 kW, 233.063 bộ đèn. Vướng mắc chính là 746 trạm đèn chung lưới đường phố và ngõ ngách tại 12 quận cũ cần được đầu tư khoảng 600 tỷ đồng để tách riêng. Năm 2024, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết 19/NQ-HĐND và 53/NQ-HĐND cho phép Sở Xây dựng thanh toán tạm thời. Ngoài ra, 277 trạm đèn bàn giao cấp huyện vẫn kết nối trung tâm thành phố, gây chồng chéo quản lý. Việc số hóa dữ liệu hạ tầng cũng không đồng bộ do nhiều đầu mối.

Còn trong lĩnh vực công viên, cây xanh, Giám đốc Sở Xây dựng cho hay, đã tiếp nhận 37 phụ lục hợp đồng (21 phụ lục hợp đồng hết hạn năm 2025, 16 phụ lục hợp đồng kéo dài). Tuy nhiên, khoảng 22 công viên, vườn hoa (tại các quận cũ như Hoàng Mai có 3, Long Biên có 6...) chưa có gói thầu, dẫn đến tình trạng xuống cấp, cỏ dại, rác thải tồn đọng. Cây xanh trên tuyến đường tại một số quận cũ cũng thiếu sự duy trì, ảnh hưởng an toàn mùa bão. Thủ tục cấp giấy phép chặt hạ cây xanh chuyển về cấp xã từ 19-6-2025, nhưng Sở Xây dựng gặp khó do khối lượng tăng, nhân lực mỏng.

Đối với lĩnh vực công trình ngầm sử dụng chung, Sở Xây dựng quản lý 175 công trình đã được bàn giao và 40 công trình đang được tiếp nhận. Vướng mắc chính là thiếu định mức kinh tế kỹ thuật từ Bộ Xây dựng, dẫn đến việc chậm đấu thầu; việc hạ ngầm theo Kế hoạch 127/KH-UBND bị chậm...

Cần sớm phân định rõ ràng, cụ thể

Để khắc phục những vướng mắc, bất cập trên, Giám đốc Sở Xây dựng đề cập dự thảo Nghị quyết HĐND thành phố về phân cấp đầu tư, quản lý sau đầu tư, do Sở Tài chính trình ngày 11-9-2025. Trong đó, về đường bộ, dự kiến thành phố quản lý cao tốc, quốc lộ, vành đai, đường cấp III trở lên; cấp xã quản lý phần còn lại. Về chiếu sáng, thành phố quản lý hệ thống chính, cấp điện chung lưới; cấp xã quản lý ngõ ngách sau tách nguồn.

Đối với công viên, cây xanh, thành phố quản lý cây xanh trên tuyến chính và duy nhất Vườn thú Hà Nội; cấp xã quản lý phần còn lại.

Về lĩnh vực thoát nước, thành phố quản lý hệ thống chính, hồ điều hòa; cấp xã quản lý ngõ ngách...

Dự thảo Nghị quyết này nhằm đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ kỹ thuật.

Trên tinh thần đó, UBND thành phố mong muốn sớm ban hành quyết định phân cấp, đồng thời, quyết định hướng giải quyết một số vướng mắc như: Về thoát nước, cần lập dự toán duy trì tối thiểu đến 31-12-2025 cho phần chưa có hợp đồng, hình thành gói thầu mới cho 11 gói hết hạn.

Về cây xanh, cần bổ sung khối lượng vào hợp đồng hiện hành đến 31-12-2025, thêm kinh phí 13,561 tỷ đồng, bao gồm 5,399 tỷ đồng cho công viên, 8,162 tỷ đồng cho cây xanh.

UBND thành phố cũng xác định sẽ giao UBND cấp xã rà soát, lựa chọn nhà thầu theo phân cấp mới; đặc biệt, yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành để tránh lãng phí, bảo đảm dân sinh và mỹ quan đô thị.

Việc tháo gỡ vướng mắc cho các vấn đề nêu trên là bước quan trọng trong việc hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần xây dựng Hà Nội văn minh, hiện đại, bền vững.