Dữ liệu cá nhân không được mua, bán dưới mọi hình thức
Sáng 26-6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ chín, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (DLCN), với quy định việc cấm mua, bán DLCN.
Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ảnh: quochoi.vn
Trình bày báo cáo tiếp thu giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý 5 chương và 39 điều (giảm 2 chương, 29 điều so với dự thảo Luật do Chính phủ trình), trong đó đã bỏ 19 điều, ghép nội dung 21 điều thành 9 điều và bổ sung 2 điều mới. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026.
Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm góp ý là về việc cơ chế bảo đảm thực hiện các yêu cầu của chủ thể DLCN, các hoạt động xử lý DLCN cụ thể, các trường hợp xử lý DLCN không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu, chuyển DLCN ra nước ngoài, đánh giá tác động xử lý DLCN, bảo vệ DLCN trong một số lĩnh vực, hoạt động cụ thể. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của đại biểu.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới trình bày báo cáo. Ảnh: Quochoi.vn
Ông Lê Tấn Tới cho biết, về đánh giá tác động khi xử lý DLCN và khi chuyển DLCN xuyên biên giới, cơ bản kế thừa các nội dung do Chính phủ trình. Theo đó cơ quan, tổ chức chỉ cần lập hồ sơ này một lần cho suốt quá trình hoạt động và cập nhật khi có thay đổi và cơ quan chức năng sẽ thực hiện kiểm tra hồ sơ khi xét thấy cần thiết.
Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là 7 hành vi bị nghiêm cấm (Điều 7) của dự thảo Luật vừa được Quốc hội thông qua. Cụ thể các hành vi bị nghiêm cấm gồm: Xử lý DLCN nhằm chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, gây ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; cản trở hoạt động bảo vệ DLCN; lợi dụng hoạt động bảo vệ DLCN để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Cùng với đó là xử lý DLCN trái quy định của pháp luật; sử dụng DLCN của người khác, cho người khác sử dụng DLCN của mình để thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật; mua, bán DLCN, trừ trường hợp luật có quy định khác; chiếm đoạt, cố ý làm lộ, làm mất DLCN.
Dự thảo Luật cũng quy định việc xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ DLCN (Điều 8). Cụ thể, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan đến bảo vệ DLCN thì tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Mức phạt tiền tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi mua, bán DLCN là 10 lần khoản thu có được từ hành vi vi phạm; trường hợp không có khoản thu từ hành vi vi phạm hoặc mức phạt tính theo khoản thu có được từ hành vi vi phạm thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 5 Điều này thì áp dụng mức phạt tiền theo quy định tại khoản 5 Điều này.
Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ảnh: Quochoi.vn
Mức phạt tiền tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức có hành vi vi phạm quy định chuyển DLCN xuyên biên giới là 5% doanh thu của năm trước liền kề của tổ chức đó; trường hợp không có doanh thu của năm trước liền kề hoặc mức phạt tính theo doanh thu thấp hơn mức phạt tiền tối đa theo quy định tại khoản 5 Điều này thì áp dụng mức phạt tiền theo quy định tại khoản 5 Điều này.
Mức phạt tiền tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm khác trong lĩnh vực bảo vệ DLCN là 3 tỷ đồng. Mức phạt tiền tối đa quy định tại các khoản 3, 4 và 5 Điều này được áp dụng đối với tổ chức; cá nhân thực hiện cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền tối đa bằng một phần hai mức phạt tiền đối với tổ chức. Chính phủ quy định phương pháp tính khoản thu có được từ việc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ DLCN.
Việc công khai dữ liệu cá nhân (Điều 16) quy định rõ, DLCN chỉ được công khai với mục đích cụ thể. Phạm vi công khai, loại dữ liệu công khai phải phù hợp với mục đích công khai. Việc công khai DLCN không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu cá nhân.
Trong đó, cơ quan, tổ chức, cá nhân công khai DLCN phải kiểm soát và giám sát chặt chẽ việc công khai DLCN để bảo đảm tuân thủ đúng mục đích, phạm vi và quy định của pháp luật; ngăn chặn việc truy cập, sử dụng, tiết lộ, sao chép, sửa đổi, xóa, hủy hoặc các hành vi xử lý trái phép khác đối với dữ liệu đã công khai trong khả năng, điều kiện của mình.