Điểm khác trong vụ phát hiện tài liệu mật của ông Biden và ông Trump

Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Hôm 10/1, CNN đưa tin một số tài liệu mật từ thời ông Joe Biden còn làm phó tổng thống Mỹ được phát hiện vào tháng 11/2022 trong một văn phòng riêng.

BBC nhận định tiết lộ này có khả năng gây ra các "cơn đau đầu" về mặt chính trị cho vị tổng thống đương nhiệm. Ngoài ra, không rõ ông Biden có phải đối mặt với các động thái pháp lý, dù còn quá ít thông tin về nội dung tài liệu và lý do chúng được đưa đến văn phòng riêng.

Một luật sư của chính phủ Mỹ tại Chicago, John Lausch, đang điều tra vụ việc và đã cung cấp báo cáo sơ bộ cho Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland. Hiện chi tiết của báo cáo vẫn chưa được công bố.

Những người chỉ trích ông Biden đã nhanh chóng so sánh vụ việc này với cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ liên quan tới việc ông Donald Trump xử lý các tài liệu mật khi rời Nhà Trắng hồi tháng 1/2021.

"Vụ việc này càng gây lo ngại trong Bộ Tư pháp Mỹ có hệ thống phân 2 cấp, giữa cách đối xử với đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, và cách đối xử với cựu tổng thống và tổng thống đương nhiệm", James Comer - thành viên đảng Cộng hòa phụ trách Ủy ban Giám sát Hạ viện - nói.

Tuy còn nhiều điều chưa rõ về các tài liệu trong văn phòng ông Biden, BBC đã tìm ra một số điểm khác biệt giữa trường hợp của ông Biden và ông Trump.

Số lượng, loại và vị trí các tài liệu

Theo CBS, gần 10 tài liệu đã được tìm thấy tại văn phòng ông Biden với một số được đánh dấu là tối mật. Chúng được đựng trong tủ đựng đồ tại Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden - văn phòng có trụ sở tại Washington.

Các tài liệu mật trải dài từ năm 2013 đến 2016, được tìm thấy trong ba hoặc bốn hộp cũng chứa các giấy tờ không mật theo Đạo luật Hồ sơ Tổng thống. Ông Biden từng thường xuyên làm việc tại văn phòng này từ giữa năm 2017 cho đến khi bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020.

Điều này trái ngược với hơn 325 hồ sơ - trong đó có tài liệu mật và tối mật - tìm thấy trong cả năm ngoái ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump tại Florida.

Địa điểm tìm thấy số tài liệu - một bên là văn phòng cá nhân, một bên là nơi ở cá nhân - là điểm đáng chú ý.

Theo CNN, các tài liệu phát hiện trong văn phòng ông Biden được đánh dấu là "thông tin lưu trữ nhạy cảm" (SCI). Điều này cho thấy tài liệu có thể liên quan tới phương pháp và nguồn thu thập thông tin tình báo. Có báo cáo hồ sơ này gồm thông tin về Ukraine, Iran và Vương quốc Anh.

Trong số tài liệu thu hồi từ Mar-a-Lago, có một bộ có ký hiệu SCI tương tự.

Nguyên nhân điều tra

Richard Sauber, cố vấn đặc biệt của tổng thống Mỹ, cho biết các luật sư riêng của ông Biden là bên phát hiện ra tài liệu mật vào ngày 2/11/2022 khi đóng cửa Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết Toàn cầu Penn Biden, thời điểm trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Ông Sauber cho biết Văn phòng Luật sư Nhà Trắng đã thông báo cho Cục Quản lý Hồ sơ và Văn khố Quốc gia vào ngày phát hiện ra những tài liệu đó. Ông đồng thời nói cơ quan này đã thu giữ những tài liệu đó vào sáng hôm sau.

Trong trường hợp của ông Trump, Cục Lưu trữ Quốc gia đã bắt đầu liên lạc với văn phòng cựu tổng thống sau khi xác định họ không có một số hồ sơ đáng chú ý, chẳng hạn thư từ nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Nhóm của ông Trump tiến hành xem xét cơ sở lưu trữ tại Mar-a-Lago và gửi lại một số tài liệu, bao gồm cả tài liệu mật. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cho rằng nhóm của cựu tổng thống chưa giao lại toàn bộ. Do đó, hồi tháng 8/2021, FBI đã đột kích vào Mar-a-Lago và phát hiện ra hơn 100 tài liệu bổ sung.

Vụ việc hiện chuyển giao cho cố vấn đặc biệt của Bộ Tư pháp Mỹ Jack Smith. Ông đang xem xét liệu ông Trump cùng các nhân viên có vi phạm luật liên bang khi cản trở quá trình khôi phục hoặc phá hủy các tài liệu của chính phủ hay không.

Cách phản ứng

Sau lần FBI đột kích vào Mar-a-Lago, ông Trump cáo buộc FBI và Bộ Tư pháp Mỹ theo đuổi cuộc điều tra có động cơ chính trị nhằm ngăn cản ông tái tranh cử vào Nhà Trắng. Về phần mình, ông Biden cho rằng cách xử lý của cựu tổng thống là "hoàn toàn vô trách nhiệm".

Giờ đây, khi bản thân tổng thống đang đối mặt cáo buộc xử lý thông tin mật sai quy trình, ông Trump nhanh chóng công kích. "Khi nào FBI sẽ đột kích vào nhà của ông Joe Biden, và thậm chí là cả Nhà Trắng?", ông viết trên mạng xã hội.

Hôm 10/1, Tổng thống Biden nói ông ngạc nhiên về số tài liệu mật được tìm thấy trong văn phòng cũ của mình. Ông nhấn mạnh mình và đội ngũ sẽ phối hợp để làm rõ sự việc.

Hiện tại, lời giải thích này có vẻ là đủ. Tuy nhiên, khi có thêm thông tin, ông Biden có thể sẽ phải đưa ra thêm lời giải thích.