“Chìa khóa” mở cánh cửa bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số

Truyền thông sáng tạo góp phần xóa bỏ định kiến giới

Là một trong những địa phương có nhiều chỉ tiêu về bình đẳng giới đạt và vượt kế hoạch, Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" tại Hà Nội đã đạt được những kết quả tích cực, từng bước tạo nên những thay đổi thiết thực trong đời sống phụ nữ và trẻ em tại xã miền núi của Thủ đô.

Thông qua việc tổ chức các cuộc thi, hội thi, liên hoan như cuộc thi trực tuyến "Tìm hiểu pháp luật về bảo đảm an toàn cho phụ nữ và trẻ em trong gia đình", cuộc thi "Báo cáo viên tuyên truyền pháp luật về bình đẳng giới phòng, chống bạo lực gia đình xâm hại trẻ em", "Lắng nghe con nói", "Tuyên truyền viên tài năng, duyên dáng", những thông điệp về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, thực hiện nếp sống văn minh, thanh lịch đã được truyền tải tới hàng nghìn phụ nữ dân tộc thiểu số một cách nhẹ nhàng, uyển chuyển.

Đặc biệt, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội đã tổ chức Cuộc thi tuyên truyền viên giỏi trong vận động thay đổi "nếp nghĩ, cách làm", góp phần xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng khu vực dân tộc thiểu số, miền núi năm 2024 tại huyện Quốc Oai (cũ). Cuộc thi không chỉ là một sân chơi bổ ích mà còn là cơ hội để các thành viên tổ truyền thông cộng đồng chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm và mạnh dạn lên tiếng về những vấn đề bất bình đẳng.

Thông qua hình thức sân khấu hóa, giúp đồng bào dân tộc nâng cao kiến thức giải quyết tình huống thường gặp liên quan đến những tập tục văn hóa có hại, một số vấn đề xã hội cấp thiết ảnh hưởng tiêu cực đến phụ nữ, trẻ em; đồng thời, thể hiện nét văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số.

Chị Bùi Thị Hằng, Chi hội phụ nữ thôn Cửa Khâu, xã Phú Cát chia sẻ: "Trước đây, hội viên phụ nữ rất e ngại, thậm chí nhiều chị không dám chia sẻ về các vấn đề liên quan đến bạo lực gia đình, đến sức khỏe sinh sản; hay như việc tạo điều kiện cho phụ nữ làm mẹ an toàn; đối xử công bằng và tạo cơ hội như nhau giữa con trai và con gái. Nhưng qua cuộc thi, chị em đã mạnh dạn chia sẻ, phản ánh những vấn đề trong cuộc sống gia đình. Từ đó có những kinh nghiệm để xử lý tốt hơn khi gặp những vấn đề xảy ra trong cuộc sống gia đình".

Điểm đáng chú ý là sự tham gia tích cực của nam giới vào cuộc thi. Anh Nguyễn Anh Việt, thôn Đồng Bèn, xã Quốc Oai chia sẻ: "Là một trong những thành viên nam giới tham gia cuộc thi, tôi có cơ hội được tìm hiểu nhiều kiến thức bổ ích trong thực hiện bình đẳng giới. Các tình huống được các thành viên xây dựng kịch bản với nhiều hướng giải quyết phù hợp, truyền tải thông điệp về xóa bỏ nạn tảo hôn, xóa bỏ định kiến, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng dân tộc thiểu số".

Qua cuộc thi, nhiều chị em đã hiểu được những định kiến giới và tư tưởng gia trưởng vốn là nguyên nhân gốc rễ của bạo lực trên cơ sở giới, từ đó có những biện pháp bảo vệ bản thân khi bị bạo lực và mạnh dạn chia sẻ với chị em trong tổ truyền thông cộng đồng để được tư vấn giúp đỡ.

Với mong muốn giới thiệu nét văn hóa truyền thống quê hương, bà Nguyễn Thị Oanh, Chi hội trưởng phụ nữ thôn Cổ Rùa cho biết: "Câu lạc bộ Cồng Chiêng của xã Phú Mãn (nay là xã Phú Cát) được thành lập từ năm 2015 với 60 thành viên thuộc địa bàn 5 thôn. Điều đặc biệt là nhiều gia đình có cả bà, mẹ và con gái cùng tham gia luyện tập cồng chiêng. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và thúc đẩy bình đẳng giới có thể song hành, hỗ trợ lẫn nhau. Qua các hoạt động văn hóa truyền thống, phụ nữ dân tộc thiểu số không chỉ khẳng định vai trò của mình trong cộng đồng mà còn tự tin hơn trong việc tham gia các hoạt động xã hội".

Không chỉ tổ chức các cuộc thi tuyên truyền nổi bật, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội còn tổ chức một số sự kiện truyền thông lớn như Liên hoan văn hóa "Sắc màu dân tộc", "Ngày hội bình đẳng giới với phụ nữ dân tộc thiểu số và miền núi", "Liên hoan văn hóa Bình đẳng giới với phụ nữ dân tộc thiểu số và miền núi" tại các huyện Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai (cũ). Các hoạt động thu hút đông đảo hội viên phụ nữ dân tộc thiểu số và người dân tham gia, quảng bá, giới thiệu nét đẹp về văn hóa, sản phẩm làng nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đồng thời, truyền tải các thông điệp hành động thúc đẩy bình đẳng giới và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Hội cũng tổ chức hàng chục phiên tòa giả định, tuyên truyền tư vấn pháp luật cho hội viên phụ nữ vùng dân tộc thiểu số. Giai đoạn 2022-2025, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội đã biên soạn và phát hành 1.000 cuốn sổ tay nhận diện Dự án 8, Sổ tay hướng dẫn đối thoại chính sách để hỗ trợ công tác truyền thông.

Không ngừng đổi mới cách thức tuyên truyền

Để thực hiện Đề án "Tuyên truyền nâng cao nhận thức về bình đẳng giới và kiến thức pháp luật cho phụ nữ dân tộc thiểu số giai đoạn 2022-2025" được UBND thành phố Hà Nội ban hành ngày 5-1-2023, các cấp Hội phụ nữ thành phố đã không ngừng đổi mới cách thức, hình thức tuyên truyền để phù hợp với đặc điểm văn hóa và trình độ của đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, các cấp Hội đã đa dạng hình thức tuyên truyền như tổ chức nhiều chiến dịch truyền thông tìm hiểu kiến thức về bình đẳng giới, định kiến giới, khuôn mẫu giới và những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; tổ chức truyền thông bằng hình thức sân khấu hóa các tình huống thực tế; lồng ghép truyền thông trong các cuộc họp, sự kiện của xã, xóm, khu dân cư; tuyên truyền miệng, trên loa đài phát thanh địa phương và mạng xã hội. Đặc biệt, chú trọng đến sự tham gia của nam giới vào các chiến dịch truyền thông về bình đẳng giới tại địa phương.

Theo bà Phạm Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội, việc đổi mới phương thức truyền thông đã góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức của người dân. Từ những buổi sinh hoạt khô khan, giờ đây các hoạt động truyền thông được thiết kế sinh động, gần gũi, dễ hiểu và dễ nhớ. Hình thức sân khấu hóa giúp người dân nhìn thấy chính mình trong các tình huống được dựng lên, từ đó dễ dàng đồng cảm và thay đổi hành vi.

Với những nỗ lực không ngừng của các cấp Hội Phụ nữ, Dự án 8 đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau" và góp phần thực hiện thành công Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030. Những thay đổi trong "nếp nghĩ, cách làm" của phụ nữ và cộng đồng dân tộc thiểu số tại Hà Nội, đặc biệt là sự tham gia tích cực của nam giới và việc giữ gìn bản sắc văn hóa trong quá trình thúc đẩy bình đẳng giới, hứa hẹn sẽ mang lại những tác động tích cực, lâu dài cho sự phát triển bền vững của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Thủ đô.