Samsung chung tay vì một Việt Nam bao trùm số

Phổ cập kỹ năng số cho người dân

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong chuyển đổi số với mục tiêu bảo đảm công bằng xã hội, dựa trên ba trụ cột: Kinh tế số, chính phủ số và xã hội số. Đánh giá của đại diện Chương trình phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam nêu rõ, Việt Nam đã đạt được tiến bộ ấn tượng trong quá trình chuyển đổi số. So với năm 2022, Việt Nam đã tăng 15 bậc, đứng thứ 71 trong tổng số 193 quốc gia theo chỉ số phát triển chính phủ điện tử của Liên hợp quốc.

Việt Nam đang nhanh chóng trở thành một trong những cộng đồng sử dụng internet năng động nhất thế giới với gần 80% dân số đã kết nối internet (tương ứng khoảng 78 triệu người), trong đó hơn 72 triệu người đang sử dụng mạng xã hội. Người dân không chỉ tiêu thụ nội dung trên môi trường mạng một cách thụ động mà còn sử dụng công nghệ để thúc đẩy nền kinh tế và đáp ứng nhu cầu theo những cách mới. Ví dụ, các hiện tượng livestream TikTok bán hàng đã tạo ra gần 75 tỷ đồng doanh thu, tương đương hơn 3 triệu USD, chỉ trong 12 giờ…

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để đạt được mục tiêu của Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Đến năm 2030, sẽ phổ cập kỹ năng số cho mọi tầng lớp trong xã hội, tỷ lệ người dân trong độ tuổi lao động được đào tạo kỹ năng số cơ bản đạt trên 70%) là một thách thức rất lớn. Nhất là đối với những nhóm dễ bị tổn thương, như người già, người khuyết tật, trẻ em vùng sâu, vùng xa, người có hoàn cảnh khó khăn…

Thông tin cụ thể, PGS.TS Lê Hoàng Sơn, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin - Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, sự chênh lệch về hạ tầng số vẫn còn lớn giữa thành thị và nông thôn. Chẳng hạn, ở khu vực nông thôn, chất lượng kết nối và tốc độ internet thấp hơn so với thành thị; kỹ năng số (kỹ năng sử dụng công nghệ) của người dân ở thành thị tốt hơn so với người dân ở nông thôn... Do vậy, các nhóm yếu thế ở nông thôn dễ bị tụt hậu do thiếu kỹ năng số và điều kiện tiếp cận công nghệ.

Vì vậy, việc xây dựng hệ sinh thái số bao trùm là tạo ra môi trường mà trong đó mọi người, bất kể tuổi tác, giới tính, tình trạng kinh tế - xã hội hay trình độ học vấn, đều có cơ hội tiếp cận và sử dụng các công nghệ số để phát triển bản thân và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Hệ sinh thái số bao trùm cũng được lựa chọn là chủ đề của Diễn đàn đa phương (MSF) 2024, thảo luận để kết nối giữa chính sách, công nghệ và nhu cầu xã hội, tạo động lực xây dựng một tương lai số bao trùm cho mọi người dân.

Xây dựng hệ sinh thái bao trùm số

Cũng theo PGS.TS Lê Hoàng Sơn, các thành phần trong hệ sinh thái số bao trùm gồm 3 yếu tố: Hạ tầng kỹ thuật số (mạng internet tốc độ cao, điện thoại thông minh, máy tính bảng, các dịch vụ kỹ thuật số như thanh toán di động, thương mại điện tử); chính sách hỗ trợ của Chính phủ nhằm thúc đẩy chuyển đổi số (gồm các chiến lược hỗ trợ cho nhóm dễ bị tổn thương); nguồn nhân lực số với việc trang bị kỹ năng cơ bản về số (từ việc sử dụng thiết bị di động đến hiểu biết về bảo mật và quyền riêng tư trong môi trường trực tuyến). Đặc biệt, có thể ứng dụng thành tựu của trí tuệ nhân tạo (AI) trong Hệ sinh thái số bao trùm, như: AI cho y tế từ xa (chatbot y tế thông minh, các ứng dụng chăm sóc khỏe); ứng dụng AI cho giáo dục trực tuyến; ứng dụng cho tài chính số (MoMo, Zalo Pay)…

Chia sẻ tầm nhìn về công nghệ và phát triển bền vững, Phó Đại diện thường trú Chương trình phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam Patrick Haverman cho rằng, cần có bảo đảm an toàn thông tin cho người tiêu dùng, quyền riêng tư dữ liệu, tính xác thực của sản phẩm được bán và khả năng khai thác tài chính trong các thị trường số. Đặc biệt, trong bối cảnh có tình trạng lộ thông tin cá nhân của người tiêu dùng từ số điện thoại, địa chỉ, thậm chí cả những sản phẩm đã mua, phải có biện pháp an toàn, an ninh thông tin, dữ liệu để không để bị lạm dụng. “Đây là lý do tại sao khi đón nhận những biên giới số mới, chúng ta phải bảo đảm rằng khung pháp lý và giáo dục người tiêu dùng đi trước một bước. Chúng ta cần xây dựng một Việt Nam số không chỉ đổi mới và hiệu quả, mà còn an toàn và đáng tin cậy cho mọi công dân”, đại diện UNDP tại Việt Nam phân tích.

Một điểm nhấn quan trọng của Diễn đàn MSF 2024 là sự ra mắt Sáng kiến công nghệ bao trùm nhằm tạo cầu nối giữa những người sáng tạo công nghệ và các nhóm yếu thế, giúp họ hòa nhập và phát triển, từ đó thúc đẩy một xã hội công bằng và bền vững thông qua các giải pháp sáng tạo. Giải thưởng “InclusiveTech for Social Innovation - Công nghệ bao trùm vì lợi ích xã hội” được tổ chức hằng năm để tôn vinh những tổ chức và cá nhân xuất sắc. Tại MSF 2024, giải thưởng đã vinh danh 15 sáng kiến xuất sắc, giúp gia tăng khả năng tiếp cận công nghệ cho các nhóm yếu thế và dễ tổn thương trong nhiều lĩnh vực.

Đại diện đơn vị khởi xướng Diễn đàn đa phương MSF kể từ năm 2018, Tổng Giám đốc Samsung Việt Nam Choi Joo Ho nhấn mạnh, Samsung luôn kỳ vọng về một xã hội bao trùm số tại Việt Nam - nơi mọi người đều có cơ hội tham gia và phát triển cùng với chuyển đổi số. Thời gian tới, Samsung cũng sẽ liên tục triển khai diễn đàn đa phương; nỗ lực vì sự hợp tác và phát triển của đối tác nói riêng và xã hội Việt Nam nói chung.