Trung Quốc điều tra Google, Nvidia và Intel khi thuế quan của Trump có hiệu lực

Cục Quản lý thị trường Nhà nước Trung Quốc hôm 4/2 đã thông báo rằng họ đã mở một cuộc điều tra đối với Google. Theo nhiều nguồn tin, quốc gia này sẽ tập trung vào sự ảnh hưởng của tập đoàn Hoa Kỳ và bất kỳ tác hại nào gây ra cho các nhà sản xuất điện thoại Trung Quốc, chẳng hạn như Oppo và Xiaomi.

Các cơ quan quản lý Trung Quốc, từng công bố các cuộc điều tra chống độc quyền tương tự đối với Nvidia vào tháng 12, hiện cũng đang xem xét việc mở một cuộc điều tra chính thức đối với Intel.

Liu Xu, nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược Quốc gia của Đại học Thanh Hoa, cho biết các cuộc điều tra công nghệ "có thể là một phần của các biện pháp trả đũa" do Trung Quốc thực hiện để đáp trả mức thuế quan mới của Trump đối với nước này.

Ông Xu nói thêm rằng việc sử dụng các cuộc điều tra chống độc quyền như một công cụ trong các cuộc đàm phán thương mại có thể không phải là cách tốt nhất để bảo vệ các công ty Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Hoa Kỳ. 

Việc Bắc Kinh chạy đua xây dựng các vụ kiện chống lại các công ty công nghệ lớn của Hoa Kỳ diễn ra khi họ ngày càng bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng gia tăng giữa hai cường quốc toàn cầu.

Cuộc điều tra của Google, được các cơ quan quản lý bắt đầu lần đầu tiên vào năm 2019, đã bị gác lại trong nhiều năm, nhưng đã được mở lại vào tháng 12/2024, theo hai người quen thuộc với vấn đề này. Động thái đó diễn ra ngay trước khi Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ, người đã điều hành một chiến dịch tranh cử tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế quan cao đối với hàng hóa Trung Quốc.

Theo những người này, do tính cấp thiết mới để khởi động cuộc điều tra, các cơ quan quản lý SAMR đã đến thăm văn phòng của Google tại Bắc Kinh vào tháng 1 trước khi Trump nhậm chức và yêu cầu cung cấp thông tin liên quan.

Chính quyền Biden sắp mãn nhiệm cũng đã sử dụng những tháng cuối cùng để tăng cường kiểm soát xuất khẩu chip tiên tiến, tìm cách kiềm chế năng lực AI đang phát triển của Trung Quốc.

Trong thời gian này, SAMR đã công bố vào tháng 12 rằng họ đang điều tra các khiếu nại về việc Nvidia vi phạm các cam kết được đưa ra trong quá trình mua lại Mellanox Technologies năm 2019, một công ty của Israel sản xuất thiết bị mạng máy tính.

SAMR đã chấp thuận việc mua lại vào năm 2020 với các điều kiện ngăn chặn các hành vi chống cạnh tranh và đảm bảo nguồn cung cho Trung Quốc, và ngay sau đó bắt đầu âm thầm thu thập các khiếu nại từ ngành công nghiệp, theo một người quen thuộc với vấn đề này.

Cuộc điều tra đã gây bất ngờ cho Nvidia, nhà sản xuất chất bán dẫn AI tiên tiến lớn nhất thế giới.

Vài ngày trước thông báo của SAMR, các giám đốc điều hành của Nvidia đã gặp các quan chức tại Bộ Thương mại Trung Quốc để thảo luận về hoạt động của nhà sản xuất chip trị giá 2,9 nghìn tỷ đô la tại thị trường lớn thứ hai bên ngoài Hoa Kỳ, theo hai người biết về cuộc họp.

Một trong những người đó cho biết các quan chức thương mại đã khuyên: "Nvidia được hoan nghênh tiếp tục phát triển hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc". Theo hồ sơ của công ty, quốc gia này chiếm 13 phần trăm doanh số bán hàng toàn cầu của công ty trong ba quý đầu năm 2024.

Các cuộc điều tra chống độc quyền đối với các công ty công nghệ lớn của Hoa Kỳ có thể dẫn đến các khoản tiền phạt liên quan đến doanh thu toàn cầu của các công ty hoặc mất một số quyền tiếp cận thị trường tại một trong những thị trường quốc tế lớn nhất của họ.

Trung Quốc là thị trường lớn nhất của Intel trên toàn thế giới, vượt qua Hoa Kỳ. Nhà sản xuất chip có trụ sở tại California đã ghi nhận doanh số bán hàng là 15,5 tỷ đô la tại quốc gia này vào năm 2024, chiếm 29% doanh thu toàn cầu của công ty, theo hồ sơ của công ty.

Trong khi công cụ tìm kiếm của Google bị chặn ở Trung Quốc, cùng với hầu hết các doanh nghiệp của công ty mẹ Alphabet, công ty Hoa Kỳ này lại hưởng lợi từ các doanh nghiệp Trung Quốc quảng cáo ở nước ngoài. Các nhà sản xuất điện thoại Trung Quốc cũng chủ yếu sử dụng hệ điều hành Android của mình.

Alphabet không công bố doanh thu từ Trung Quốc, nhưng khu vực châu Á - Thái Bình Dương đóng góp 17 phần trăm doanh số vào năm 2023.

Google và Nvidia từ chối bình luận. Intel không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận. Mofcom và SAMR có trụ sở tại Bắc Kinh không trả lời các câu hỏi qua fax yêu cầu bình luận ngoài giờ làm việc.

Khánh An (Theo FT)