Lần đầu đưa AI vào trường học: Học sinh phổ thông được tiếp cận những gì?

Chương trình được thiết kế linh hoạt, phù hợp từng lứa tuổi, không gây quá tải, đồng thời mở ra cơ hội định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cho học sinh các cấp.

Khởi đầu hành trình AI trong trường học

Theo dự thảo hướng dẫn triển khai thí điểm giáo dục AI trong giáo dục phổ thông đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến góp ý, từ tháng 12-2025 đến tháng 5-2026, Bộ sẽ tổ chức thí điểm tại một số cơ sở giáo dục trên toàn quốc. Đây là bước đi quan trọng nhằm đưa học sinh phổ thông làm quen với công nghệ tiên tiến, đồng thời đáp ứng các mục tiêu phát triển giáo dục và chuyển đổi số quốc gia.

Chương trình thí điểm hướng tới việc thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị, trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết số 71-NQ/TW về phát triển giáo dục và đào tạo.

Đây cũng là việc nhằm cụ thể hóa Quyết định số 127/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030; Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định Khung năng lực số cho người học.

Khung nội dung giáo dục AI được xây dựng theo bốn mạch kiến thức chính, tương ứng với bốn miền năng lực, bổ trợ lẫn nhau, gồm: Tư duy lấy con người làm trung tâm, đạo đức AI, kỹ thuật và ứng dụng AI, thiết kế hệ thống AI. Nội dung này được điều chỉnh phù hợp với từng cấp học, giúp học sinh vừa làm quen vừa phát triển năng lực giải quyết vấn đề.

Ở cấp tiểu học, học sinh được nhận biết AI qua các ứng dụng trực quan, như nhận diện hình ảnh, giọng nói, và hiểu rằng AI là công nghệ do con người tạo ra. Các em học sinh cũng bắt đầu hình thành ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân, bước đầu hiểu mối quan hệ giữa con người và máy móc.

Với cấp trung học cơ sở, học sinh sẽ hiểu nguyên lý hoạt động của AI, gồm dữ liệu và thuật toán, đồng thời thực hành sử dụng công cụ AI để giải quyết vấn đề học tập, nhận diện rủi ro và thiên kiến tiềm ẩn của AI. Đây là giai đoạn giúp các em xây dựng tư duy logic, phân tích và phản biện.

Lên cấp trung học phổ thông, chương trình hướng tới việc thiết kế các hệ thống AI đơn giản, phát triển tư duy giải quyết vấn đề phức tạp và định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực công nghệ. Học sinh có cơ hội trải nghiệm dự án thực tế, học cách tích hợp kiến thức liên môn, đồng thời hiểu sâu về đạo đức và trách nhiệm xã hội khi sử dụng AI.

Áp dụng linh hoạt, không quá tải với học sinh

Thông tin về việc Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến triển khai thí điểm nội dung giáo dục AI trong trường học đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm.

“Em rất háo hức khi nghe thông tin có thể sẽ được học về AI ngay trong năm học này, bởi đó là công nghệ tương lai và gắn với nhiều nghề nghiệp trong lĩnh vực STEM mà em đang theo đuổi. Tuy nhiên, em cũng lo nếu chương trình quá nặng, việc học AI sẽ chiếm nhiều thời gian khiến chúng em thêm áp lực” - em Nguyễn Hoàng Minh, Trường Trung học phổ thông Quang Trung - Hà Đông chia sẻ.

Một số giáo viên Trường Trung học cơ sở Lý Thường Kiệt cho rằng, thí điểm giáo dục AI trong trường học là cơ hội tuyệt vời để học sinh tiếp cận công nghệ tiên tiến. Nhưng việc triển khai cần cân nhắc kỹ lưỡng, bảo đảm giáo viên được tập huấn đầy đủ và học sinh không bị áp lực kiến thức. Nhà trường nên phối hợp với chuyên gia xây dựng lộ trình từng bước, giúp học sinh vừa học vừa thực hành, kết hợp dự án thực tế.

Bà Lê Thị Thu Trà, phụ huynh học sinh Trường Tiểu học Đoàn Kết bày tỏ: “Tôi hoàn toàn ủng hộ việc con được học AI từ sớm, bởi đây là kỹ năng quan trọng trong tương lai. Hơn nữa, phụ huynh chúng tôi cũng không có kiến thức, kỹ năng về nội dung này để hướng dẫn con. Nhưng tôi mong Bộ Giáo dục và Đào tạo và nhà trường cân nhắc về thời lượng và hình thức triển khai để trẻ không bị áp lực, đồng thời có thêm kênh giám sát để việc học bảo đảm hiệu quả.”

Trước những băn khoăn về việc liệu việc triển khai giáo dục AI có gây quá tải với việc học tập hiện nay hay không, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết một trong những yêu cầu bắt buộc với các nhà trường khi triển khai nội dung này là phải bảo đảm tính thống nhất về phương pháp nhưng vẫn linh hoạt để phù hợp điều kiện thực tiễn của từng địa phương, từng trường học.

Chương trình giáo dục AI không làm thay đổi hay gây quá tải cho chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Các nội dung giáo dục AI sẽ được lồng ghép vào các môn học, hoạt động giáo dục, chuyên đề hoặc dự án, bảo đảm phù hợp tâm lý và khả năng tiếp cận công nghệ của học sinh từng độ tuổi.

Các trường được khuyến khích tận dụng tối đa nguồn lực hiện có, tránh đầu tư dàn trải, đồng thời huy động hợp tác xã hội hóa, tổ chức chuyên đề, câu lạc bộ AI, dự án trải nghiệm thực tế.

Song song với giáo dục học sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ thí điểm ứng dụng AI trong quản lý, hỗ trợ giáo viên soạn bài và đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá.