Sân khấu thiếu nhi hè 2025: Ươm mầm những giấc mơ trẻ thơ

Dẫu vậy, vẫn có những nỗ lực âm thầm nhưng đáng quý của các đơn vị nghệ thuật công lập nhằm nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ bằng sân khấu - nơi ươm mầm trí tưởng tượng và những giá trị nhân văn.

Không nhiều nhưng đặc sắc

Tính đến thời điểm cuối tháng 5, số lượng chương trình nghệ thuật dành cho thiếu nhi được các đơn vị nghệ thuật tại Hà Nội công bố còn hạn chế. Tuy nhiên, một vài vở diễn nổi bật đã tạo được sức hút, không chỉ với khán giả nhỏ tuổi mà còn với các bậc phụ huynh yêu sân khấu.

Nhà hát Tuổi trẻ - đơn vị nhiều năm kiên trì theo đuổi dòng nhạc kịch dành cho thanh, thiếu niên - vừa giới thiệu đến công chúng vở diễn mới “Không gia đình”, chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết kinh điển của Hector Malot. Trong hơn một giờ, khán giả nhỏ tuổi được đồng hành cùng cậu bé Remi trong hành trình phiêu bạt với gánh xiếc rong, để rồi sau nhiều thử thách, cậu tìm được mái ấm đích thực.

Vở nhạc kịch do NSƯT Lê Ánh Tuyết đạo diễn và biên kịch Bùi Hồng Quế chuyển thể đã mang đến một bản diễn sôi động, sáng tạo. Điểm nhấn của vở là phần âm nhạc được phối lại từ chất liệu cổ điển phương Tây với phần lời Việt đầy cảm xúc. Cảnh trí do họa sĩ Đặng Minh Tuấn thiết kế tạo nên không khí châu Âu thế kỷ XIX mang màu sắc vừa cổ tích, vừa hiện thực, giúp khán giả nhỏ tuổi dễ dàng tiếp cận câu chuyện.

“Không gia đình” nằm trong chuỗi các hoạt động trình diễn dành cho thiếu nhi vào dịp hè 2025 với tên gọi “Mùa hè yêu thương 2025”, sự kiện được tổ chức thường niên tại Nhà hát Tuổi trẻ với những vở diễn đặc sắc, giàu tính giáo dục và thấm đẫm tinh thần nhân văn. Bên cạnh “Không gia đình”, các vở diễn khác như “Chú mèo dạy hải âu bay”, “Vị vua không ngai”, “Giấc mơ của Elsa”, “Zorba - Chú mèo thám tử”, “Đứa con của yêu tinh” sẽ tiếp tục đến với khán giả nhỏ tuổi trong khuôn khổ sự kiện “Mùa hè yêu thương 2025”.

Không phải là vở diễn mới nhưng "Không muốn cũng phải cười" do Liên đoàn Xiếc Việt Nam dàn dựng cũng được nhiều khán giả nhí quan tâm bởi sức hấp dẫn của việc kết hợp sáng tạo giữa chất liệu dân gian và ngôn ngữ xiếc. Câu chuyện quen thuộc "Nghêu, sò, ốc, hến" được kể lại qua xiếc, múa rối và âm nhạc điện tử, tạo nên một trải nghiệm thị giác sống động.

Theo đạo diễn, NSND Tống Toàn Thắng, với trẻ em hôm nay, nếu thiếu yếu tố thị giác và nhịp điệu sôi động thì rất khó giữ được sự tập trung. Bởi vậy, sự kết hợp của nhiều loại hình sân khấu sẽ giúp thu hút khán giả nhí.

Thêm một lựa chọn cho các em yêu thích sân khấu dịp này là vở “Ăn khế trả vàng” của Nhà hát Kịch Việt Nam. Đây là vở diễn đã từng chinh phục khán giả nhí hè năm trước nhờ khai thác truyện cổ tích quen thuộc theo phong cách mới: Hài hước, châm biếm, mang tính giáo dục nhẹ nhàng. Sân khấu được hỗ trợ bởi công nghệ trình chiếu hiện đại, dẫn dắt khán giả nhỏ tuổi đến với thế giới thần tiên cùng cây khế thần và chú chim vàng khổng lồ. Kết hợp giữa diễn xuất hình thể, âm nhạc vui nhộn, lời thoại gần gũi, tác phẩm trở nên dễ tiếp nhận và vẫn truyền tải được bài học về lòng tốt, sự công bằng mà không rơi vào giáo điều.

Những nỗ lực đáng trân trọng

Nhìn chung, số lượng vở diễn, chương trình kịch nghệ dành riêng cho thiếu nhi mùa hè năm nay khá khiêm tốn. Ngoài “Không gia đình”, phần lớn các chương trình còn lại đều là dựng lại hoặc làm mới từ chất liệu cũ. Một số đơn vị xã hội hóa từng làm sân khấu thiếu nhi năm nay cũng chưa thấy góp mặt. Nhìn sang sự sôi động của các rạp chiếu phim, khu vui chơi giải trí dành cho trẻ em, dễ thấy chạnh lòng cho sức hút của sân khấu đối với số đông trong bối cảnh hiện nay.

Sân khấu xưa nay vẫn luôn được khẳng định là nơi để nuôi dưỡng ước mơ cho con trẻ. Sân khấu không chỉ là nơi giải trí mà còn là công cụ giáo dục hiệu quả. NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, từng nhấn mạnh: Các tác phẩm sân khấu cho thiếu nhi phải góp phần định hướng những suy nghĩ, hành động chân - thiện - mỹ, cũng như tránh cái xấu, cái ác trong quá trình hình thành nhân cách của các em.

Tuy nhiên, đặt trong bối cảnh khó khăn nhiều bề của sân khấu hiện nay, đặc biệt là việc thiếu kịch bản hay và thiếu kinh phí - mà sân khấu thiếu nhi càng không ngoại lệ - thì một vài vở diễn có chất lượng như trên cũng đã là điều đáng quý. Điều này cho thấy nỗ lực của các nghệ sĩ trong việc nuôi dưỡng ước mơ cho trẻ nhỏ thông qua sân khấu.

Chẳng hạn như đạo diễn, NSƯT Lê Ánh Tuyết, với niềm say mê lớn dành cho nghệ thuật nhạc kịch, đặc biệt là nhạc kịch cho thiếu nhi, chị đã ấp ủ và cho ra đời nhiều vở diễn như “Trại hoa vàng” (Huy chương Vàng tại Liên hoan Ca múa nhạc Toàn quốc năm 2021), “Bầy chim thiên nga”, “Rồi tôi sẽ lớn”, “Giấc mơ của Bờm” và mới đây nhất là “Không gia đình”. Đó là nỗ lực rất đáng quý để mang đến sự mới mẻ cho sân khấu thiếu nhi.

Trong kỷ nguyên số, sân khấu vẫn giữ được vai trò đặc biệt khi mang đến cho trẻ em trải nghiệm sống động, chân thật - nơi các em không chỉ giải trí mà còn được giáo dục thẩm mỹ, nhân cách. Dù không rầm rộ, sân khấu thiếu nhi hè 2025 vẫn âm thầm ươm mầm những giấc mơ. Đó là giấc mơ về một thế hệ biết yêu cái đẹp, biết rung cảm trước lẽ phải và biết sống nhân văn - bắt đầu từ một buổi xem kịch cùng cha mẹ.