Lo ngại từ “cơn khát” Tamiflu

Giá tăng do tâm lý tích trữ

Theo báo cáo của Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 3 ca tử vong. Các chủng cúm lưu hành chủ yếu vẫn là cúm A(H1N1), A(H3N2) và cúm B, chưa ghi nhận sự biến đổi độc lực.

Riêng tại các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, số ca mắc cúm mùa, đặc biệt là cúm A cũng gia tăng. Cụ thể, tại Bệnh viện Nhi trung ương, từ đầu tháng 10-2025 đến nay đã ghi nhận hơn 3.720 bệnh nhi mắc cúm mùa, trong đó có 479 trẻ phải nhập viện điều trị. Tương tự, tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, thống kê trong tháng 10-2025 có khoảng 500 trẻ đến khám vì cúm mùa, nhưng chỉ trong chưa đầy ba tuần của tháng 11, con số này đã vượt mốc 1.000 ca.

Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai nhận định, thời tiết thay đổi thất thường, nóng chuyển lạnh đột ngột ngay trong ngày là điều kiện thuận lợi cho các vi rút đường hô hấp, trong đó có vi rút cúm phát triển. Thêm vào đó, nhu cầu giao thương, hội họp cuối năm cũng làm tăng nguy cơ lây lan trong cộng đồng, kéo theo nhiều lo ngại trong từng gia đình, nhất là những nhà có trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi.

Trước nỗi lo dịch cúm lan rộng, Tamiflu - loại thuốc kháng vi rút vốn chỉ định cho những trường hợp cụ thể lại tạo thành “cơn sốt” trên thị trường. Nhiều người tin rằng, dùng thuốc sớm sẽ chặn đứng cúm, thậm chí có thể uống để phòng bệnh khiến nhu cầu tăng vọt. Chị Bùi Mai Phương (xã Thanh Trì) cho biết, sau khi hai mẹ con phát hiện mắc cúm A, chị đã tìm đến nhiều hiệu thuốc để mua Tamiflu nhưng đều nhận được câu trả lời hết hàng. Còn chị Nguyễn Thanh Hà (phường Bồ Đề) thừa nhận, đã nhờ người quen mua Tamiflu là hàng xách tay từ Nga để dự phòng vì lo con có thể nhiễm bệnh khi lớp học liên tục ghi nhận học sinh phải nghỉ vì cúm.

Tâm lý lo lắng trước dịch cúm khiến nhiều quầy thuốc tại Hà Nội mỗi ngày có hàng chục người đến hỏi mua thuốc Tamiflu, nhưng nhiều quầy thuốc không dám nhập hàng vì giá đầu vào tăng. Một nhân viên bán thuốc ở phường Long Biên cho hay, giá Tamiflu chính hãng đã lên 750.000-800.000 đồng/hộp 10 viên và còn có thể biến động tùy giá nhập.

Trên mạng xã hội, Tamiflu "xách tay" chủ yếu từ Nga được rao bán với mức giá chỉ trong hai tuần đã tăng từ 530.000-550.000 đồng lên 690.000-800.000 đồng/hộp. Một người bán hàng trên trang Facebook cá nhân có tên là N.T.H lý giải: “Giá leo thang là vì nguồn cung khan hiếm và giá nhập ngày càng cao. Khi dịch bệnh lắng xuống, giá thuốc mới có thể giảm trở lại”.

Trong khi đó, theo các bác sĩ, Tamiflu hiện vẫn có tại các bệnh viện, không xảy ra tình trạng thiếu thuốc phục vụ điều trị. Sự khan hiếm chỉ xuất hiện ở quầy thuốc tư nhân do tâm lý tích trữ, không phải do đứt gãy nguồn cung.

Đừng tự biến Tamiflu thành “thần dược”

Trước tình trạng nhiều người dân tự tìm mua và tích trữ thuốc Tamiflu, bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng cho biết, phần lớn (khoảng 80-90%) ca cúm đều ở thể nhẹ và có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc đặc trị. Chỉ những trường hợp sốt cao kéo dài, liên tục hoặc có dấu hiệu tổn thương phổi mới cần nhập viện điều trị và ngay cả khi đó, không phải bệnh nhân cúm nào cũng được chỉ định dùng Tamiflu. Điều quan trọng là người dân cần hiểu đúng về loại thuốc này để tránh tâm lý tích trữ, mất tiền oan chỉ vì nghe theo những lời đồn thổi biến Tamiflu thành “thần dược” trị cúm.

Đồng quan điểm trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) nhấn mạnh, Bộ Y tế đã có hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng thuốc kháng vi rút này. Tamiflu chỉ được chỉ định cho những trường hợp cúm có biến chứng nặng, suy hô hấp, hoặc những bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ như người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền. Đây không phải thuốc dùng dự phòng cho cộng đồng và càng không thể dùng theo cảm tính.

“Tamiflu là thuốc điều trị phải tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ. Liều lượng phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể. Độ tuổi và thời điểm sử dụng cũng khác nhau giữa trẻ nhỏ và người lớn. Việc tự ý dùng thuốc, đặc biệt là dùng không đúng liều hoặc không đúng thời điểm dễ dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Một khi kháng thuốc xảy ra, nếu bệnh nhân mắc cúm trở lại, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường lưu ý.

Các bác sĩ tại nhiều bệnh viện cũng ghi nhận nhiều trường hợp cha mẹ lo lắng quá mức, yêu cầu kê Tamiflu ngay cả khi trẻ mới chỉ có triệu chứng sốt nhẹ, ho hoặc chưa xét nghiệm. Không ít người tự ý cho con uống thuốc trước khi đến viện. Điều này không chỉ gây lãng phí, mà còn tiềm ẩn nguy cơ nếu lạm dụng Tamiflu có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, đau bụng, mệt mỏi…

Các chuyên gia khuyến nghị, nếu có dấu hiệu nghi ngờ cúm, người dân nên đến cơ sở y tế để được xét nghiệm. Dựa trên kết quả và mức độ lâm sàng, bác sĩ sẽ quyết định điều trị tại nhà hay nhập viện. Điều quan trọng nhất là không hoang mang trước số ca mắc tăng nhanh và không chạy theo hiệu ứng đám đông mua thuốc dự phòng.