Khủng hoảng thị trường trái phiếu doanh nghiệp gây bức xúc cho Nhân dân

Khủng hoảng trái phiếu tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội

Sáng 8/6, chất vấn Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) nêu rõ, thời gian qua, thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn, thanh khoản dòng tiền.

Mặt khác, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể nói là khủng hoảng. Nhiều doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu, nhất là trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 là rất lớn.

"Điều này gây bức xúc cho nhiều người dân, làm sụt giảm niềm tin của thị trường và nhà đầu tư. Việc huy động vốn từ phát hành trái phiếu đạt thấp, tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội", đại biểu Sùng A Lềnh nói.

Do đó, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước về vấn đề này, những giải pháp căn cơ để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường này phát triển an toàn, lành mạnh trong thời gian tới.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Sùng A Lềnh, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, hiện nay thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô.

Nguyên nhân được lãnh đạo Chính phủ đưa ra là bởi quản lý, sử dụng dòng tiền trong đòn bẩy tài chính chưa hợp lý, có một số vi phạm, sai phạm trên thị trường, các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính sau đại dịch…

Phó Thủ tướng phân tích, thị trường bất động sản gặp khó khăn do nguyên nhân pháp lý, cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý, chưa phù hợp, năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập hai tổ công tác do hai đồng chí Phó Thủ tướng làm tổ trưởng, để nghiên cứu, đánh giá những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, từ đó đưa ra giải pháp.

"Hai tổ công tác đã có báo cáo, Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo để hoàn thiện căn cứ pháp lý, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp hoạt động thông suốt, hiệu quả. Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo công khai, minh bạch, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức, pháp luật, ổn định tâm lý cần được tăng cường", Phó Thủ tướng nói.

Cũng theo Phó Thủ tướng, hiện nay, Chính phủ cũng đã ban hành, sửa đổi nhiều nghị định, chỉ đạo trực tiếp các dự án bất động sản.

Lãnh đạo Chính phủ nhận định, gần đây, dù còn nhiều khó khăn nhưng việc phát hành, thanh toán, gia hạn, đáo hạn đã ổn định, dần tháo gỡ khó khăn trên tinh thần thực hiện trách nhiệm trên hợp đồng dân sự. Tuy nhiên, Nhà nước phải tham gia kiểm tra, kiểm soát để thúc đẩy việc thực hiện theo các cam kết, nghĩa vụ, xử lý nghiêm nếu có sai phạm để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, nhà đầu tư.

Lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn rất đáng lo ngại

Cũng nêu vấn đề chất vấn, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho biết, triển vọng của vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam không lạc quan khi Luật Thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực từ đầu năm 2024.

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, một chính sách không chính thức đang hình thành trên thực tế là nhà đầu tư quốc tế phân biệt đối xử các quốc gia khiến hàng loạt các cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm thu hút FDI của chúng ta bị suy giảm hiệu lực, hiệu quả.

Do đó, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết thông tin về vấn đề này.

Ông Hà Sỹ Đồng cũng nêu vấn đề khác là việc nhiều đại biểu đồng tình với đánh giá của Ủy ban Kinh tế cho rằng, tình trạng sở hữu chéo, thao túng lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn rất đáng lo ngại, bất chấp ngành ngân hàng đã trải qua nhiều giai đoạn thực hiện tái cơ cấu.

Vì vậy, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Phó Thủ tướng cho ý kiến về vấn đề này.

Trả lời chất vấn của đại biểu Hà Sỹ Đồng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định, sở hữu chéo, đối với ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng là một định chế đặc biệt, vừa huy động vốn vừa cho vay, không phải sử dụng vốn của mình mà sử dụng huy động, là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Do đó, việc kiểm soát, giám sát, quản lý theo tiêu chuẩn hết sức nghiêm ngặt. Trong đó, việc sở hữu chéo tác động đến những hành vi thao túng hoạt động của ngân hàng; Đặc biệt là các hoạt động tín dụng.

"Vấn đề này được Ngân hàng Nhà nước đặc biệt quan tâm, chỉ đạo sát sao, tổ chức thanh tra, kiểm tra và hiện không còn trường hợp sở hữu chéo trong hồ sơ, sổ sách", Phó Thủ tướng chia sẻ.

Cũng chất vấn Phó Thủ tướng, đại biểu Nguyễn Danh Tú (đoàn Kiên Giang) cho rằng, tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp chưa đạt kế hoạch đề ra.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Thủ tướng khẳng định, cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước là một trong những công tác hết sức quan trọng. Nhiệm kỳ vừa qua và hiện nay, công tác cổ phần hóa thực hiện không đạt yêu cầu như kế hoạch đề ra.

Phó Thủ tướng cho biết, nhiệm vụ này đang gặp một số khó khăn, vướng mắc về quan điểm chỉ đạo. Cụ thể, tại doanh nghiệp lớn, khi tiến hành cổ phần thoái vốn hay bán vốn được rất ít nên phải tính toán xu thế sắp tới, khả năng hoạt động hiệu quả, ngành nghề đó hỗ trợ cho những hoạt động chính hay hỗ trợ cho điều hành kinh tế vĩ mô để quyết định danh mục phù hợp.

Ngoài ra, trong quá trình cổ phần hóa, vấn đề khó nhất hiện hay là phương án sắp xếp về đất đai và xác định giá trị doanh nghiệp; Khó khăn về nguồn vốn của xã hội đầu tư.

Thời gian tới, căn cứ vào quy định của pháp luật, Quyết định số 360 về cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước, trọng tâm là tập đoàn, tổng công ty, các quy định pháp luật và đặc biệt là Nghị quyết của Trung ương để đánh giá lại đầy đủ, cụ thể.

Trên cơ sở đó sẽ có giải pháp, kể cả về kế hoạch, phương án sắp xếp, về trình tự, thủ tục, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước và bảo tồn, phát triển được vốn, góp phần thúc đẩy và phát triển kinh tế - xã hội.