Đề xuất điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu trong năm 2023

Giảm thuế BVMT góp phần kìm hãm tăng giá xăng dầu

Theo Bộ Tài chính, dự báo năm 2023, giá các mặt hàng xăng, dầu thành phẩm ở mức 95-105 USD/thùng (giảm 12% - 20% so với ước giá bình quân năm 2022). Như vậy, giá các mặt hàng xăng, dầu thành phẩm ước giảm so với giá bình quân năm 2022 nhưng vẫn còn ở mức cao. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng và sử dụng xăng, dầu tăng cao để phục hồi kinh tế sau đại dịch, dự báo sản lượng xăng, dầu tiêu thụ năm 2023 vào khoảng 14,50 triệu m3 (hoặc tấn), tăng khoảng 10% so với sản lượng tiêu thụ năm 2022.

Trong đó, ước mặt hàng xăng đạt khoảng 10,97 triệu m3 (chiếm 42,3%), dầu diesel đạt khoảng 14,50 triệu m3 (chiếm 55,9%), dầu mazut đạt khoảng 0,43 triệu tấn (chiếm 1,6%), dầu hỏa đạt khoảng 0,051 triệu m3 (chiếm 0,2%).

Theo dự thảo Nghị quyết, thuế BVMT với mặt hàng xăng giảm từ 4.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít. Nhiên liệu bay giảm từ 3.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít.

Dầu diesel giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít. Dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít. Mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống mức sàn 300 đồng/kg. Dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Theo Bộ Tài chính, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần kìm hãm sự tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao.

Với việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 21/11/2022 thì giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm tương ứng như sau: Đối với xăng, với việc giảm mức thuế BVMT 3.000 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ xăng (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng-GTGT) tương ứng 3.300 đồng/lít.

Đối với nhiên liệu bay, với việc giảm mức thuế BVMT 2.000 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ nhiên liệu bay (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) tương ứng 2.200 đồng/lít.

Đối với dầu diesel, với việc giảm mức thuế BVMT 1.500 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu diesel (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) tương ứng là 1.650 đồng/lít.

Đối với dầu mazut, dầu nhờn, với việc giảm mức thuế BVMT 1.700 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu mazut, dầu nhờn (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) tương ứng là 1.870 đồng/lít. Đối với mỡ nhờn, với việc giảm mức thuế BVMT 1.700 đồng/kg so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ mỡ nhờn (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) tương ứng là 1.870 đồng/kg…

Tuy nhiên, do giá bán lẻ xăng dầu trong nước phụ thuộc chủ yếu vào giá xăng dầu thành phẩm thế giới nên mức giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nước cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình hình biến động của giá xăng dầu thành phẩm thế giới.

Dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 50.670,8 tỷ đồng

Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu trong đời sống người dân và là đầu vào của nhiều ngành sản xuất, nên sự biến động giá xăng dầu sẽ tác động đến rất nhiều đối tượng trong nền kinh tế.

Theo Bộ Tài chính, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn không phân biệt đối tượng áp dụng sẽ làm giảm giá xăng, dầu, từ đó sẽ có tác động tích cực đến đời sống người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Đánh giá tác động tích cực của dự thảo nghị quyết, Bộ Tài chính cho rằng, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần kìm hãm sự tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao.

Đồng thời, góp phần hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh giá xăng dầu dự báo vẫn còn ở mức cao. Bên cạnh các tác động tích cực này, việc giảm thuế BVMT đối vói xăng, dầu, mỡ nhờn còn đảm bảo phù hợp với các nguyên tắc điều chỉnh mức thuế BVMT.

Tuy nhiên, tác động tiêu cực của Nghị quyết này là tác động đến số thu ngân sách nhà nước. Cụ thể, theo tính toán của Bộ Tài chính, với dự kiến sản lượng tiêu thụ như năm 2019 (giai đoạn trước khi xảy ra dịch COVID-19), nếu áp dụng chính sách giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên, thì dự kiến số thu thuế BVMT giảm khoảng 46.064,4 tỷ đồng và tổng thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả phần giảm thuế GTGT) giảm khoảng 50.670,8 tỷ đồng.

Việc kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn được đánh giá là chưa phù hợp với bản chất, mục tiêu của thuế BVMT và ảnh hưởng đến việc thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng "0".

Tuy nhiên, việc quy định tiếp tục giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất vẫn đảm bảo mức thuế trong phạm vi khung thuế đã được quy định tại Luật và chỉ áp dụng trong năm 2023 nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần hướng đến thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đất nước.