Giữa làn sóng sa thải ở nhiều ngân hàng, ngành Fintech lên ngôi?

Nguyễn Minh Tuấn, học sinh lớp 12 tại TPHCM nêu thắc mắc tại một ngày hội tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp vừa diễn ra.

ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường ĐH Công Thương TPHCM (HUIT) trả lời câu hỏi này của Minh Tuấn: Ngành Fintech đang rất tiềm năng.

Ngành học tiềm năng

Theo ông Sơn, những năm gần đây, nhất là trong năm 2023 và 2024, "làn sóng" cắt giảm nhân sự trong ngành ngân hàng đang gia tăng, hàng chục nghìn nhân viên, đặc biệt là giao dịch viên và nhân viên xử lý hồ sơ,… bị mất việc. Do đâu? Đây liệu có phải là xu hướng của ngành Tài chính - ngân hàng?

Thực tế, hiện nay các ngân hàng số như Timo, TNEX, Vikki,… ra đời và phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi nhân lực có trình độ chuyên môn cao.

Các ngân hàng truyền thống buộc phải chuyển đổi số, các ngân hàng đã có bộ phận như Cake by VPBank, Ubank by VPBank, MB Bank Digital, TPBank LiveBank, OCB OMNI,...

“Những ai bám theo lối mòn cũ có thể gặp khó khăn, nhưng những người sẵn sàng thích nghi với công nghệ sẽ có cơ hội rộng mở. Vì vậy, nếu bạn đam mê tài chính và công nghệ, thì ngành Fintech chính là lựa chọn sáng suốt”, ThS Phạm Thái Sơn nói.

Ngoài ra, các công ty như MoMo, VNPay, ZaloPay,… đã thay đổi mô hình kinh doanh và đang đẩy mạnh tuyển dụng.

Theo ông Sơn, thực tế trên cho thấy cơ hội làm việc trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng không biến mất mà đang dịch chuyển sang những vị trí đòi hỏi kỹ năng tài chính kết hợp công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin.

ThS Dương Thị Viên An - Trưởng ngành Fintech, Trường ĐH Kinh tế Tài chính TPHCM (UEF) cho hay, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong thời gian qua, không chỉ có ngành ngân hàng bị ảnh hưởng mà các ngành nghề khác cũng có sự ảnh hưởng nhất định.

Nếu nhìn nhận một cách khách quan, sự tác động đến nguồn nhân lực như sa thải cũng có thể xem là tái cấu trúc lại việc sử dụng nguồn lực sao cho hiệu quả.

Vì vậy, theo bà An, nguồn lực lao động chất lượng cao với kiến thức chuyên môn và kỹ năng công nghệ số đáp ứng nhu cầu vẫn có tiềm năng phát triển lớn bởi nhiều lý do.

Thứ nhất, ngành ngân hàng có tiềm năng dài hạn. Dù có giai đoạn điều chỉnh nhân sự, hệ thống ngân hàng vẫn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Những xu hướng như ngân hàng số, Fintech và quản lý tài sản cá nhân đang tạo ra nhiều cơ hội mới.

Thứ hai, nhu cầu nhân lực chất lượng cao. Việc cắt giảm thường nhắm vào vị trí truyền thống, trong khi các vị trí chuyên môn cao về phân tích dữ liệu, quản lý rủi ro, công nghệ tài chính vẫn cần nhân lực giỏi.

Thứ ba là sự chuyển dịch của ngành. Các công ty Fintech, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và doanh nghiệp lớn… cũng có nhu cầu tuyển dụng nhân sự tài chính, mở rộng cơ hội nghề nghiệp.

Xu hướng tất yếu?

Theo ThS Phạm Thái Sơn, các xu hướng lớn trong ngành tài chính hiện nay, bao gồm: Thanh toán số qua ví điện tử, Mobile Banking, QR Code; ứng dụng AI và dữ liệu lớn để phân tích tài chính, dự báo thị trường, blockchain và tiền mã hóa hỗ trợ giao dịch xuyên biên giới, bảo mật tài chính; quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường biến động...đã và đang diễn ra khá mạnh mẽ trong thời gian qua.

Theo ông Sơn, chương trình đào tạo Fintech gồm các kiến thức về quản trị tài chính, đầu tư, phân tích rủi ro, ứng dụng, phân tích dữ liệu tài chính, bảo mật thông tin, thanh toán số, và đặc biệt là đào tạo bài bản về AI, Blockchain,… Đó là những công nghệ mới để người học có thể "làm việc trong môi trường công nghệ và có kỹ năng về tài chính".

PGS.TS Lê Hoàng Anh - Trường ĐH Ngân hàng TPHCM cho hay, ngành này có tiềm năng phát triển rất tốt, bắt buộc phải dùng đến công nghệ mới và có kiến thức, kỹ năng về tài chính thì mới làm việc tốt trong thời gian hiện tại.

Theo ông Hoàng, các ngân hàng số hiện nay phát triển như vũ bão, đòi hỏi người hiểu rõ về công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và có kỹ năng về tài chính. "Làn sóng sa thải trong ngân hàng không phải là dấu hiệu suy thoái mà là sự chuyển đổi", ông Hoàng Anh chia sẻ.

Trong khi đó, ThS Dương Thị Viên An cho biết, UEF đã sớm nhận thấy những tác động của công nghệ đối với ngành nghề nên để đảm bảo việc đào tạo đáp ứng đúng nhu cầu của xu hướng thị trường lao động. Có thể kể đến một số cải tiến trong chương trình đào tạo ngành tài chính, ngân hàng.

Nhà trường tích hợp, bổ sung các môn học về blockchain, tài chính số, ngân hàng số. Đưa vào chương trình kiến thức về tiền mã hóa (cryptocurrency) và ứng dụng AI trong tài chính.

Đồng thời, chương trình đào tạo ứng dụng AI và dữ liệu lớn (Big Data) trong tài chính. Theo đó, UEF tăng cường đào tạo phân tích dữ liệu tài chính với các công cụ như Lập trình với Python, SQL, Power BI, các môn học cụ thể như mô hình tài chính theo hướng dữ liệu, hệ thống thông tin trong quản trị công nghệ tài chính

Đặc biệt, nhà trường cũng trang bị kiến thức về AI trong chấm điểm tín dụng, quản trị rủi ro, đầu tư.

Ngoài ra, nhà trường đẩy mạnh mô hình đào tạo thực tiễn, kết hợp doanh nghiệp bằng việc hợp tác với các ngân hàng, công ty fintech để sinh viên thực tập, tiếp cận công nghệ thực tế cả trong và ngoài nước, đảm bảo 100% sinh viên được tiếp nhận thực tập tại các đơn vị uy tín trong ngành.

Đồng thời, trường cũng mời chuyên gia từ ngành ngân hàng số, quỹ đầu tư để giảng dạy và hướng dẫn dự án thực tế.

Cuối cùng, UEF cũng chú trọng phát triển kỹ năng mềm và tư duy kinh doanh cho sinh viên. Theo đó, ngoài kiến thức tài chính, trường chú trọng đào tạo kỹ năng tư duy chiến lược, quản trị tài chính cá nhân, sáng tạo và khởi nghiệp trong lĩnh vực fintech.

“Công nghệ không thay thế công việc của bạn mà chính người biết sử dụng công nghệ sẽ thay thế công việc của bạn. Do đó, chúng tôi đã chủ động đổi mới chương trình đào tạo để đảm bảo người học được chủ động nắm bắt các xu hướng mới nhất của nghề, từ đó có lộ trình chuẩn bị rõ ràng để sẵn sàng đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường lao động”, bà An chia sẻ.