Cần chế tài mạnh ngăn chặn bỏ cọc đấu giá tài sản

Thảo luận tại Hội trường Quốc hội sáng 28/11 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, đại biểu Phạm Văn Thịnh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang cho biết, từ thực tiễn các cuộc đấu giá diễn ra gần đây, Luật cần bổ sung quy định, khi việc đấu giá tài sản nhà nước theo phương thức trả giá, xuất hiện tình huống đấu giá nhiều vòng, khi mức giá của vòng đầu tiên cao hơn mức khởi điểm từ 2 lần, thì người tham gia đấu giá tiếp theo phải nộp bổ sung tiền đặt trước để đảm bảo tỷ lệ đặt trước so với giá bắt đầu của vòng đấu giá tiếp theo. 

Theo Đại biểu, quy định này tiếp tục được áp dụng nếu giá đấu của những vòng sau đầu tiên gấp hơn 2 lần so với mức giá phải bổ sung tiền vòng trước. "Điều này sẽ làm cho tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá trách nhiệm hơn với quyết định chào giá của mình, tránh tình trạng bỏ giá quá cao rồi bỏ tiền đặt trước, gây nhiễu loạn thông tin, tác động đến thị trường", Đại biểu nêu.

Bày tỏ đồng tình với quan điểm cần nâng tỷ lệ tiền đặt trước, đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An cho rằng, việc tăng mức tiền đặt trước cao sẽ là "rào cản" với những đối tượng không có nhu cầu mua tài sản đấu giá, chỉ đăng ký tham gia với mục đích thông đồng, trục lợi. Hơn nữa, Đại biểu cũng cho rằng, việc quy định như vậy sẽ hạn chế được thấp nhất tình trạng bỏ cọc đang diễn ra khá phổ biến hiện nay. 

Trao đổi về nội dung trên, đại biểu Lê Tất Hiếu - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc nhận định, để đảm bảo cho người tham gia đấu giá tài sản nghiêm túc, có trách nhiệm tham gia đấu giá để đảm bảo cho hoạt động đấu giá lành mạnh, có hiệu quả làm ổn định tình hình kinh tế - xã hội, có thể nâng giá trị tiền đặt cọc lên trên 20% giá khởi điểm.

Tuy nhiên, theo Đại biểu này, có một hạn chế là nếu nâng tiền đặt cọc thì sẽ hạn chế, thu hẹp đối tượng người tham gia đấu giá. Do vậy, Đại biểu cho rằng, cần có một điều luật quy định về phạt hợp đồng khi đơn phương hủy bỏ hợp đồng mua tài sản đấu giá, bằng 30% đến 50% giá tại hợp đồng.

Cùng quan điểm trên, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An nêu, nếu nâng tiền đặt trước lên quá cao sẽ giảm tính cạnh tranh và ít người tham gia đấu giá. Đại biểu đề xuất quy định theo hướng, người trúng đấu giá sau thời gian nhất định mà không nộp tiền và không chứng minh được lý do bất khả kháng thì bị phạt nộp thêm, bổ sung thêm chế tài xử phạt vi phạm hành chính.

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang cho rằng, cần bổ sung vào dự thảo Luật về quyền, nghĩa vụ của người trúng đấu giá tài sản. Đại biểu nêu, thực tế vẫn còn tình trạng chưa thực hiện hoặc có thực hiện nhưng chưa nghiêm, nhất là tình trạng trúng đấu giá nhưng không mua tài sản đã trúng đấu giá và tình trạng trả giá cao bất thường rồi bỏ tiền đặt trước, gây lũng đoạn thị trường; chuyển nhượng tài sản trúng đấu giá khi tài sản đó chưa đủ điều kiện để chuyển nhượng; tình trạng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính sau khi trúng đấu giá... 

Do đó, để khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên, đại biểu Hà đề nghị tiếp tục quy định đầy đủ nghĩa vụ của người trúng đấu giá, trong đó quy định 4 vấn đề: Chuyển nhượng quyền trúng đấu giá; phạt vi phạm nghĩa vụ trong hoạt động đấu giá theo hướng quy định điều khoản phạt trong trường hợp trúng đấu giá nhưng không mua tài sản và mức tiền vi phạm cụ thể; bổ sung chế tài xử lý vi phạm theo hướng không được tham gia đấu giá trong một số trường hợp nhất định đối với một số hành vi vi phạm nhất định; bổ sung quy định về thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính trong trường hợp trúng đấu giá theo hướng trong thời hạn không quá 30 hoặc 45 ngày thay cho chậm nhất 90 ngày hay 120 ngày như quy định hiện hành.

Đại biểu cũng đề nghị, kể từ ngày ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất và người trúng đấu giá phải nộp 100% tiền sử dụng đất thay cho nộp hai lần như quy định hiện hành.

Tại phiên họp, phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, sửa đổi lần này nhằm cập nhật các quy định của pháp luật hiện hành, bổ sung quy trình bán đấu giá đặc biệt đối với tài sản đặc thù như: hạ tầng giao thông vận tải, quyền sử dụng đất, quyền khai thác khoáng sản, tần số vô tuyến điện. Thực tế cũng phát sinh một số vấn đề cần phải được xử lý để hướng đến coi đấu giá là nghề chuyên nghiệp trong bối cảnh kinh tế thị trường. 

Liên quan đến trình tự, thủ tục nhằm hạn chế thông đồng, dìm giá, quân xanh – quân đỏ, Bộ trưởng cho hay, dự thảo có những quy định nhằm công khai, minh bạch các quy trình thủ tục, kéo dài thời hạn cần thiết, quy định chặt chẽ hơn về hồ sơ, quy trình xét duyệt… và các quy định về điều kiện tham gia đấu giá, tiền đặt trước theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế. "Luật Đấu giá tài sản là luật hình thức, còn các quy định về giá khởi điểm hay xử lý thì tuân theo pháp luật chuyên ngành", Bộ trưởng nêu.

Đối với chế tài với người bỏ cọc, Bộ trưởng cho biết, sẽ nghiên cứu làm sâu sắc hơn nữa, góp ý hoàn thiện các quy định chuyên ngành. Bên cạnh đó, Ban soạn thảo sẽ hoàn thiện các quy định theo hướng nâng tính chuyên nghiệp của tổ chức hành nghề và các đấu giá viên.

Qua thảo luận, các đại biểu đều thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án luật và nội dung nhiều điều, khoản trong dự thảo luật nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về hoàn thiện hệ thống pháp luật, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời khắc phục những hạn chế tiêu cực hiện nay trong lĩnh vực đấu giá tài sản, đảm bảo công khai, minh bạch, lành mạnh.