Khám phá những hàng xôi ngon, lâu đời nhất Hà Nội (phần 2)

Không ăn xôi chè Bà Thìn là chưa thưởng thức hết mùa thu Hà Nội

Giữa lòng phố cổ Hà Nội, xôi chè Bà Thìn tồn tại như một nhân chứng sống của Thủ đô, đi qua dòng thời gian của đất này cả gần thế kỷ. Hàng xôi chè ăn từ những ngày tấm bé, đến khi thành gia lập thất vun vầy với gia đình, nhiều người vẫn không quên được hương vị ngọt ngào, dịu nhẹ mỗi độ vào đầu thu.

Anh Nguyễn Văn Thành (Hàng Bông, Hà Nội) chia sẻ quán xôi chè trong ký ức của mình: "Ngày còn nhỏ, tôi được mẹ dẫn đến ăn chè đỗ đen, tào phớ ở đây. Thời đấy ăn được cốc chè ngọt mát lạnh, húp cạn sạch nước sung sướng lắm. Bây giờ nhiều quán chè hiện đại vẫn không thể nào qua được hương vị xôi chè truyền thống, lại đến lúc tôi đưa thế hệ sau của mình đến thưởng thức những cốc chè, bát xôi ngon lành để các con còn biết có một nơi từng gắn bó với tuổi thơ quý giá như thế".

Quả thật, hàng xôi chè bên góc phố Bát Đàn ấy vẫn lặng lẽ qua tháng năm, chứng kiến sự trưởng thành, lớn lên của bao thế hệ người, gói gém từng chút một tuổi thơ của họ giữ lại trong vị xôi chè. Nói là quán xôi chè, thực chất quán Bà Thìn lại thiên về các món chè nhiều hơn. Thực đơn của quán có đủ các loại chè như: chè đỗ đen, chè đậu đỏ, chè thập cẩm, chè sen,…điểm chung tất cả đều là chè truyền thống nhưng cách chế biến vốn rất cầu kỳ, tinh tế.

Ngon và nức tiếng nhất của quán có lẽ chính là bát xôi chè nóng hổi ăn vào ngày đầu đông se lạnh hay trong tiết thu phảng phát gió heo may. Hạt xôi mẩy, xôi vò thơm ngon hoà quyện cùng vị ngọt đậm đà của chè, nhất là thứ xôi chè hoa cau đã khiến bao người thật sự "gục ngã" trước hương thu Hà Nội. Trong mỗi bát chè, phần nước cốt trong thanh, ngọt dịu được thêm một vài bông hoa nhài nhỏ làm hương thơm bát xôi chè cứ thế vương vấn mãi trong ký ức người ăn.

Một ký giả nước ngoài khi đến Hà Nội ăn thử xôi chè Bà Thìn từng tấm tắc: "Một bát chè ấm nóng nức tiếng là sự kết hợp giữa xôi vò – loại xôi đặc biệt mà mỗi hạt nếp hạt nào hạt nấy đều mẩy thơm và được phủ một lớp đậu xanh xát mềm mịn vàng ươm. Thứ xôi chè ấy dù ăn nóng hay ăn nguội đều giữ nguyên độ dẻo, thơm bùi của xôi nếp dùng chung với chè".

Khách đến quán ăn không sợ không hợp khẩu vị, chỉ sợ không thể mua được bát xôi chè để thưởng thức bởi khách ở quán lúc nào cũng đông nghịt. Nằm trên góc phố cổ mà giá mỗi cốc chè, bát xôi cũng chỉ loanh quanh 15.000 – 30.000 đồng, bao lâu nay vẫn thế, mà cũng vì thế mà được lòng bao người Hà Nội. Gần 100 năm tồn tại, xôi chè Bà Thìn vẫn là thứ ẩm thực đặc sắc mang phong vị phố cổ, phong vị thanh lịch của người Hà Nội xưa, ẩn chứa nét tinh tế, tinh hoa bao đời.

Xôi sắn "ông bà già" - Thức quà quý của thời gian

Cái tên xôi sắn "ông bà già" được nhiều thực khách quen của quán gọi khi nói về hàng xôi nổi tiếng trên phố Ngô Sĩ Liên. Không bán buổi sáng, cũng không phải gánh xôi khuya, hàng xôi sắn "ông bà già" lại chỉ bán vào khung giờ chiều từ 3 – 6 giờ. Cũng thật lạ lùng, nói là hàng xôi nhưng thật ra cũng chỉ là một nồi đồ xôi đơn sơ đặt trên chiếc bàn gỗ bên vỉa hè, trên bàn có thêm các hộp đựng các phần ăn kèm, thế mà hôm nào cũng thoáng 2 – 3 tiếng là hết hàng.

Nói về xôi sắn Hà Nội, chuyên gia ẩm thực Việt Nguyễn cho biết: "Đây vốn là món từ xưa cũ lắm rồi ở Hà Nội. Trong mỗi phần xôi đều có thêm mỡ hành thêm vào để món ăn thơm ngậy và dễ ăn hơn, thường chỉ cho hành lá thôi. Hành lá chiên đảo nhanh trong mỡ cho thơm, không được cho hành khô phi vào vì sẽ làm mất ngay mùi sắn của món ăn".

Chị Nguyễn Ngọc – khách mua xôi ở quán cho biết: "Mỗi gói xôi đơn giản chỉ 10.000 đồng nhưng hương vị rất thơm ngon, mùi sắn béo ngậy ăn vào mỗi chiều làm ấm bụng hơn. Khi độ đầu đông, mỗi lần đi làm về nếu mua được một gói xôi sắn thì không còn gì tuyệt hơn. Có điều hàng xôi của ông bà bán hết nhanh, qua muộn một lúc thôi là hết hàng".

Xôi sắn tưởng chừng như đơn giản nhưng phải nghe tận "ông bà già" chủ quán kể mới biết cầu kỳ cỡ nào. Ông là Trần Ngọc Luân và bà là Lê Thị Kim, gánh hàng xôi này đã theo ông bà hơn 20 năm nay. Mỗi ngày, hai ông bà đều phải dậy từ 5 giờ sáng chuẩn bị đầy đủ tất cả các nguyên liệu. Công việc của ông bà thay phiên nhau là nạo vỏ sắn, ngâm nước muối 4-5 tiếng để sắn ra hết nhựa, không bị đắng. Sau đó, mỗi củ sắn sẽ được vớt ra để ráo, trộn thêm cùng một ít muối mịn rồi mới được đồ riêng tới chín. Đến giữa 11 - 12 giờ trưa, ông bà cùng trộn sắn và gạo nếp vào đồ tiếp để xôi dẻo, sắn bở, đợi đến chiều để bán hàng.

Bà Kim nhớ lại, những ngày còn vất vả cơm không đủ ăn, nhiều gia đình trong đó có cả bà đều độn cơm cùng các loại khoai sắn mì làm nên món ăn đặc trưng. Cuộc sống hiện đại, điều kiện kinh tế các gia đình cũng khá giả hơn, được thưởng thức nhiều loại xôi với hương vị lạ nhưng cũng là lúc nhiều người muốn tìm về hương vị truyền thống xưa cũ. Cũng vì thế, gánh hàng xôi sắn truyền thống ở Ngô Sĩ Liên đã trở thành dấu ấn riêng của phố Hà Nội.